Dział: Wiadomości dermatologiczne

Grzybice powierzchowne wywoływane przez dermatofity jak Trichophyton rubrum reprezentują najczęstszy rodzaj rozpowszechnionych na całym świecie zakażeń skeratynizowanych tkanek naszego ciała czyli skóry, włosów i paznokci. Infekcje wywoływane przez grzyby drożdżopodobne są główną przyczyną zakażeń szpitalnych. Ich spektrum kliniczne waha się od powierzchownych zakażeń sromu i pochwy (VVC) do zagrażających życiu kandydoz układowych. Flukonazol należy do grupy leków triazolowych i jest jednym z najczęściej stosowanych leków przeciwgrzybiczych.

Zespół DRESS (drug reaction with eosinophilia and systemic symptoms) jest potencjalnie zagrażającą życiu, niepożądaną reakcją polekową. Charakteryzuje się występowaniem plamisto-grudkowej osutki, której towarzyszy gorączka, zaburzenia hematologiczne, limfadenopatia oraz zajęcie narządów wewnętrznych, głównie wątroby, śledziony, nerek, płuc. Etiopatogeneza zespołu nie została w pełni poznana. Niewątpliwą rolę odgrywają reakcje immunologiczne wywołane lekami (m.in. lekami przeciwdrgawkowymi, dapsonem, sulafalazyną, allopurynolem), ale pod uwagę bierze się także możliwy udział czynników wirusowych, takich jak HHV-6, HHV-7, EBV, CMV. Autorzy w niniejszym artykule przedstawiają przypadek 45-letniej kobiety, u której po włączeniu leczenia lamotryginą w przebiegu lekoopornej padaczki w obrębie skóry całego ciała w miejscach eksponowanych na promieniowanie słoneczne pojawiły się rozsiane drobnogrudkowe zmiany barwy ciemnoczerwonej. Dodatkowo stwierdzono odchylenia w badaniach laboratoryjnych: leukocytozę z eozynofilią, limfocytozą, bazofilią i monocytozą, podwyższone stężenie CRP, enzymów wątrobowych, D-dimerów. Ponadto badanie tomografii komputerowej wykazało limfadenopatię w obrębie jamy brzusznej. U pacjentki na postawie całości obrazu klinicznego rozpoznano zespół DRESS. Odstawienie lamotryginy i zastosowanie w leczeniu ogólnym glikokortykosteroidów skutkowało stopniową poprawą stanu klinicznego.

Trądzik różowaty jest przewlekłą chorobą zapalną skóry twarzy. Charakteryzuje się nawracającym zaczerwienieniem, uporczywym rumieniem, występowaniem grudek i krost oraz teleangiektazjami. Może ujawnić się w każdym wieku, ale najczęściej dotyczy osób w czwartej dekadzie życia. Patogeneza i patofizjologia trądziku różowatego nie została w pełni poznana, ale za czynniki przyczyniające się do rozwoju choroby uważa się dysfunkcję układu immunologicznego, zakażenie Demodex i promieniowanie ultrafioletowe. W naszej pracy podsumowujemy najnowsze postępy w leczeniu trądziku różowatego, w tym terapie miejscowe i systemowe, terapie światłem i laserem czy terapię iniekcyjną, a także poruszamy temat prawidłowej pielęgnacji skóry i zmianę stylu życia. Sukces terapeutyczny można osiągnąć dzięki prawidłowemu rozpoznaniu zmian i dobrze dobranemu leczeniu. Podejście terapeutyczne do pacjenta z trądzikiem różowatym powinno być holistyczne, aby osiągnąć satysfakcjonujące efekty leczenia.

Trądzik pospolity jest schorzeniem, które dotyczy ponad 85% nastolatków, jednak pomimo jego powszechności leczenie wciąż bywa niezadowalające. Okazuje się, że do wystąpienia trądziku może się przyczynić nadmiar insulinopodobnego czynnika wzrostu 1 (IGF-1), który prowadzi do nadaktywności szlaku sygnalizacyjnego kompleksu 1 kinazy mTOR (mTORC1). Mechanizmy te zauważono także u pacjentów z insulinoopornością, co pozwala nam przypuszczać, że leczenie insulinooporności może przynieść korzyści u pacjentów chorujących na trądzik. W terapii insulinooporności kluczowe jest wprowadzenie diety o niskim indeksie glikemicznym, unikanie mleka i produktów mlecznych oraz aktywność fizyczna. Możliwą modyfikacją w leczeniu opornego trądziku jest metformina – lek uwrażliwiający tkanki na insulinę. Dotychczasowe obserwacje pokazują korzystne efekty takiej terapii i dają perspektywę na wyleczenie opornego trądziku.
 

Skuteczne leczenie trądziku wymaga dokładnego doboru leków przeciwtrądzikowych na podstawie obrazu klinicznego choroby i indywidualnych potrzeb pacjentów. W ostatnich latach dzięki coraz lepszemu zrozumieniu patogenezy trądziku opracowywane są nowe sposoby leczenia z uwzględnieniem preparatów łączonych zawierających różne substancje lecznicze. Celem terapii skojarzonej jest zwalczanie wielu elementów patogenezy trądziku, których nie można osiągnąć za pomocą monoterapii żadną z dostępnych substancji czynnych. Praca ma na celu przedstawienie możliwości miejscowej terapii trądziku dostępnymi preparatami łączonymi.

Rogowacenie słoneczne (AK, actinic keratosis) jest przedinwazyjną postacią raka kolczystokomórkowego (SCC, squamous cell carcinoma), powstałą na podłożu skóry przewlekle uszkadzanej promieniowaniem słonecznym. Występowanie choroby jest ściśle powiązane z wiekiem pacjenta i wśród rasy kaukaskiej dotyczy 100% osobników powyżej 70. roku życia. Rozpoznanie opiera się na charakterystycznym obrazie klinicznym, biopsję wykonuje się w celu wykluczenia SCC bądź różnicowania AK z innymi dermatozami. Trudno przewidzieć, które zmiany ulegną progresji do SCC. Wszystkie ogniska AK powinny być obserwowane i leczone, niezależnie od stopnia zaawansowania klinicznego i histopatologicznego. Rozróżnia się dwa główne kierunki terapeutyczne: bezpośrednią destrukcję ognisk oraz terapię pola, ukierunkowaną na większe obszary skóry. Obecnie stosowane są następujące metody: wycięcie chirurgiczne, kuretaż z elektrokoagulacją, kriochirurgia, laseroterapia, terapia fotodynamiczna (PDT), 5-fluorouracyl, imikwimod i diklofenak. Postępowaniem obowiązkowym jest w każdym przypadku fotoprotekcja.

W marcu 2020 r. przed społecznością międzynarodową zostało postawione wyzwanie, jakim jest globalna pandemia wirusa SARS-CoV-2. Jednym z kluczowych sposobów walki z tym agresywnym patogenem jest zakrojona na szeroką skalę profilaktyka pierwotna, głównie pod postacią obowiązku zasłaniania ust i nosa w przestrzeni publicznej. Wykorzystywane są do tego trzy główne typy indywidualnych środków ochronnych (IŚO): maski filtrujące, maski chirurgiczne oraz maski niemedyczne. Dermatolodzy na całym świecie zaobserwowali pozytywną korelację między stosowaniem ww. środków ochronnych a częstością występowania dermatoz takich jak trądzik, wyprysk, kontaktowe zapalenie skóry i in. Niniejsza publikacja jest przeglądem kilkunastu doniesień oraz doświadczeń własnych dotyczących rodzajów i częstości występowania lub zaostrzenia chorób skóry związanych z użyciem IŚO. Większość odnotowanych problemów skórnych wtórnych do stosowania maseczek można podzielić na dwie grupy: alergiczne, związane z oddziaływaniem na skórę alergenów zawartych w tworzywach, z których powstają maseczki, oraz niealergiczne, związanie z występującym z powodu IŚO zaburzeniem równowagi biologicznej skóry (wilgoć, słaba cyrkulacja powietrza czy nadmierna ciepłota). Rozpoznawanie i szybkie leczenie wszelkich dermatoz wynikających ze stosowania środków ochronnych jest kluczowe dla długotrwałej, sumiennej współpracy członków społeczności globalnej z pracownikami medycznymi i ochrony zdrowia na całym świecie.

Wstęp: Składniki produktów kosmetycznych i higienicznych znane są jako częsta przyczyna uczulenia kontaktowego. W ostatnich latach obserwuje się rosnącą popularność produktów zawierających składniki roślinne. Powszechnie uważa się, że składniki roślinne mają wiele korzystnych właściwości, a przy tym są bezpieczniejsze niż ich syntetyzowane chemicznie odpowiedniki. Cel: Celem pracy była ocena częstości występowania uczulenia kontaktowego na wybrane składniki roślinne u chorych na wyprysk oraz przeprowadzenie analizy porównawczej częstości występowania i dystrybucji tych składników w produktach kosmetycznych i higienicznych dostępnych w aptece i drogerii. Materiały i metody: W badaniu wzięło udział 181 chorych z objawami wyprysku kontaktowego (K = 120, M = 61) będących pod opieką Kliniki Dermatologii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. Grupę kontrolną stanowiło 42 ochotników (K = 32, M = 10). Wykonano testy płatkowe z wykorzystaniem haptenów Polskiej Serii Podstawowej oraz dodatkowo substancji testowych pochodzenia roślinnego takich jak olej z oliwek (Olea europaea L.), rumianek pospolity (Chamomilla recutita), olejek z drzewa herbacianego (Melaleuca alternifolia), olejek miętowy (Menthae piperitae), arnika górska (Arnica montana), mniszek pospolity (Taraxacum officinale). Pod kątem występowania wspomnianych składników roślinnych analizie poddano 3999 produktów zawierających się w 11 kategoriach. Wszystkie produkty były dostępne w 2018 r. w jednej z największych na polskim rynku drogerii i aptece. Wyniki: Zarówno w grupie badanej, jak i w grupie kontrolnej nie stwierdzono uczulenia kontaktowego w kierunku badanych substancji testowych. Spośród analizowanych składników roślinnych zarówno w drogerii, jak i w aptece najczęściej w składzie występował rumianek pospolity (7,27% i 3,09% produktów). Najrzadziej występującym składnikiem roślinnym był mniszek pospolity (0% i 0,35%). Rumianek występował najczęściej w produktach do higieny intymnej (d = drogeria: 14,94%, a = apteka: 6,94%) i produktach do pielęgnacji dzieci (d: 14,17%, a: 3,85%). Wnioski: Wiele produktów kosmetycznych i higienicznych zawiera składniki roślinne. Wydaje się, że składniki te pomimo powszechnego występowania i prawdopodobnego potencjału uczulającego nie dają pozytywnych reakcji w testach i nie nasilają objawów u chorych na różne rodzaje wyprysku.