Dział: Wiadomości dermatologiczne

Składową promieni słonecznych docierających na Ziemię stanowi m.in. promieniowanie nadfioletowe, czyli promieniowanie UV (ang. ultra-violet). W zależności od długości fali dzieli się na promieniowanie UVA (320–400 nm), dzielące się na krótkie (320–340 nm), długie (340–380 nm) i ultradługie (380–400 nm), na promieniowanie UVB (280–320 nm) oraz promieniowanie UVC (200–280 nm). W przeciwieństwie do promieniowania świetlnego i podczerwonego promieniowanie nadfioletowe ma działanie fotochemiczne, ponieważ ma krótszą falę, a tym samym większą energię. Obecnie dobre filtry przeciwsłoneczne chronią zarówno przed UVB, jak i UVA, ponieważ oba rodzaje promieniowania są groźne dla skóry. Promienie UVB wnikają płytko, bo tylko do naskórka, ale niosą ze sobą dużą energię. Promieniowanie UVA przenika głęboko, bo aż do skóry właściwej, a nawet tkanki podskórnej. Dlatego też jest odpowiedzialne za przedwczesne starzenie się skóry.
 

Trądzik zwyczajny jest jedną z najczęstszych i najbardziej obniżających jakość życia dermatoz. To przewlekła choroba zapalna jednostek włosowo-łojowych, z występowaniem mikrozaskórników, zaskórników otwartych i zamkniętych oraz grudek i krost. Do podstawowych procesów patogenetycznych w przebiegu tworzenia się zmian trądzikowych zalicza się: nadprodukcję łoju, kolonizację gruczołów łojowych przez Cutibacterium acnes, zaburzenia rogowacenia ujść jednostek włosowo-łojowych oraz rozwój procesu zapalnego. W terapii miejscowej stosuje się preparaty o działaniu keratolitycznym i przeciwzaskórnikowym, przeciwzapalnym i przeciwbakteryjnym oraz przeciwłojotokowym i antyandrogennym. W umiarkowanych oraz ciężkich postaciach trądziku wskazane jest leczenie ogólne.

W związku ze złożonym patomechanizmem, choroby o podłożu alergicznym/atopowym są z pewnością nadal dużym wyzwaniem dla lekarzy klinicystów. Stąd też dąży się do jak najbardziej szczegółowej identyfikacji czynników modyfikujących przebieg tych chorób, a tym samym mogących korzystnie wpływać na poprawę jakości życia pacjentów. W pracy opisano znaczenie probiotyków w profilaktyce i leczeniu atopowego zapalenia skóry.

Włosy stanowią naturalną ozdobę każdego człowieka, ale jednocześnie spełniają różnorodne funkcje, które zależą bezpośrednio od okolic ciała, w których występują, m.in. pełnią funkcję ochronną przed promieniowaniem UV, izolacyjną przed zimnem i ciepłem, natomiast na skórze owłosionej głowy ich funkcja wiąże się bezpośrednio z estetyką. Dlatego też choroby włosów i skóry owłosionej głowy nierzadko stanowią duży problem terapeutyczny dla lekarza i psychologiczny dla leczonego pacjenta. Dodatkowo włosy są źródłem informacji o stanie zdrowia człowieka oraz o kondycji organizmu, np. w stanach niedożywienia włosy stają się łamliwe, tracą połysk, wypadają w nadmiernej ilości, doprowadzając nawet do objawów wyłysienia. Łysienie to stan braku włosów uwarunkowany przejściowym lub trwałym ich wypadaniem z głowy i/lub innych okolic owłosionych. Obraz kliniczny łysienia może być różnorodny: łysienie ogniskowe, rozlane lub całkowite, przemijające lub trwałe. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie możliwości terapii często obserwowanego łysienia androgenowego.

Takrolimus, miejscowy inhibitor kalcyneuryny (mIK), w postaci maści jest stosowany z sukcesem od przeszło 20 lat w leczeniu miejscowym umiarkowanej i ciężkiej postaci atopowego zapalenia skóry. Dzięki wysokiej skuteczności przy niewielkiej liczbie działań niepożądanych jest coraz chętniej używany do leczenia innych dermatoz o podłożu zapalnym. Jedną z nich jest łuszczyca, w której korzystne, przeciwzapalne działanie takrolimusu jest wykorzystywane przede wszystkim u dzieci, w miejscach szczególnie wrażliwych na działania niepożądane miejscowych sterydów takich jak twarz, okolica narządów płciowych i okolice wyprzeniowe.

W okresie pandemii COVID-19 zaobserwowano na świecie zauważalny wzrost generalnej zachorowalności w populacji ludzkiej. Dodatkowo wzrost ogólnego odsetka niepowodzeń terapeutycznych (śmiertelności) dotyczący rozmaitych chorób zaliczanych do odmiennych dziedzin nauk medycznych, jak również zdecydowany wzrost zapotrzebowania na szeroki panel świadczeń i usług medycznych.
W odniesieniu do pokrzywki, niedawno opublikowano wyniki przeglądu danych literaturowych (przegląd piśmiennictwa z zastosowaniem przeglądarek: Medline, EMBASE, Scopus, Cochrane i Google Scholar). Przeprowadzono go przy użyciu takich słów kluczowych jak: COVID-19, koronawirus, SARS-CoV-2, pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy i osutka skórna. Obejmował on okres do 1 sierpnia 2020 r. Ostatecznej analizie poddano 25 pozycji piśmienniczych, które spełniały kryteria włączenia do przeglądu piśmienniczego i były opisami przypadków. Finalnie analizie poddano opisy 26 pacjentów z rozpoznaną pokrzywką i/lub obrzękiem naczynioruchowym, zakażeniem COVID-19 oraz przedstawionym postępowaniem terapeutycznym wraz z jego efektem klinicznym. Większość pacjentów (n = 16,69%) stanowiły osoby w wieku ponad 50 lat. Jednak pokrzywka była rozpoznawana również w zdecydowanie młodszym wieku, nawet u dwumiesięcznego niemowlęcia. Zmiany skórne ustępowały lub ulegały normalizacji na przestrzeni czasowej od 24 godzin do maksymalnie dwóch tygodni po zastosowaniu leczenia przeciwhistaminowego i/lub włączeniu sterydoterapii ogólnej. Nie zanotowano przypadków pokrzywki nawrotowej lub przypadków niereagujących na leczenie sterydami ogólnymi. Leczenie pokrzywki u pacjentów z COVID-19 powinno obejmować leki przeciwhistaminowe oraz sterydoterapię ogólną. Zawsze konieczne jest wdrożenie zindywidualizowanego schematu terapeutycznego.
Konieczne są naturalnie dalsze badania w odniesieniu do pełnego zrozumienia patogenezy pokrzywki w przebiegu infekcji COVID-19. Pomoże to we wczesnej ocenie diagnostycznej i zaplanowaniu stosownej terapii w odniesieniu do poszczególnych przypadków pacjentów. 

Łuszczyca jest przewlekłą, nawrotową chorobą zapalną skóry, uwarunkowaną genetycznie, dotyczącą ok. 2–3% populacji. Choroba przebiega z nadmierną nieprawidłową proliferacją naskórka i zaburzeniami immunologicznymi (m.in. wzrostem poziomu czynnika martwicy nowotworów TNF-alfa, interleukiny-23, interleukiny-17). W przebiegu choroby stwierdza się zmiany skórne o charakterystycznej morfologii (wykwity rumieniowo-grudkowe pokryte srebrzystoszarą łuską). Pacjenci z łuszczycą mają większą tendencję do występowania otyłości, cukrzycy, dyslipidemii, chorób sercowo-naczyniowych oraz chorób zapalnych jelit. U pacjentów z łuszczycą może wystąpić dysbioza mikrobioty jelitowej i niedobór witaminy D lub selenu. Pacjenci ci często też mają nieprawidłowe nawyki żywieniowe, które mogą się przyczyniać do ciężkości choroby. Według najnowszych danych nasycone kwasy tłuszczowe, cukry proste, czerwone mięso i alkohol zaostrzają przebieg łuszczycy, podczas gdy wielonienasycone kwasy tłuszczowe, witamina D, witamina B12, selen, cukry złożone i probiotyki mogą łagodzić jej przebieg. Artykuł ma na celu przedstawienie aktualnych informacji na temat wpływu składników pokarmowych na przebieg łuszczycy.

Do grupy wirusowych chorób zakaźnych wieku dziecięcego zaliczamy choroby, które mają charakterystyczną manifestację kliniczną, zwykle przebiegają w sposób niepowikłany, ustępują samoistnie, a przechorowanie ich pozostawia trwałą odporność. Jako że cechują się one m.in. specyficznymi zmianami skórnymi, niniejszy artykuł ma na celu przegląd ospy wietrznej, odry, różyczki, rumienia zakaźnego i rumienia nagłego z punktu widzenia dermatologa, ze szczególnym uwzględnieniem objawów skórnych.