Dział: Wiadomości dermatologiczne

Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest uznawane za najczęstszą przewlekłą i nawracającą zapalną chorobę skóry, która w znaczącym stopniu wpływa na jakość życia pacjentów, szczególnie w przypadku ciężkiego jej przebiegu. Obraz kliniczny AZS zmienia się w przebiegu choroby w zależności od wieku pacjentów, jak również różnic etnicznych. Mimo że AZS charakteryzuje się szerokim spektrum odmiennych fenotypów i endotypów, defekt strukturalny i funkcjonalny bariery skórnej wydaje się kluczowym punktem warunkującym rozwój objawów klinicznych tej wieloukładowej choroby atopowej oraz rozmaitych chorób współistniejących. W niniejszym artykule zostanie przedstawione racjonalne uzasadnienie nowej strategii terapii emolientowej, która wydaje się bardzo obiecująca dla chorych na AZS. Nowe preparaty emolientowe charakteryzują się działaniem wielokierunkowym, w tym prewencyjnym, w odniesieniu do rozwoju klinicznych manifestacji AZS.

Dermokosmetyki powinny stanowić podstawę pielęgnacji skóry trądzikowej. Proponowane obecnie preparaty zawierają aktywne składniki, które wspomagają odpowiednie oczyszczanie, nawilżenie, regenerację skóry oraz dodatkowo mają działanie przeciwtrądzikowe. Dużą zaletą jest możliwość wspomagania farmakoterapii trądziku pielęgnacją uzupełniającą i przeciwdziałanie skutkom ubocznym niektórych leków, np. suchości skóry.

Lekarze mają prawny i etyczny obowiązek prowadzenia dokumentacji medycznej pacjenta. Ponadto lekarze, w tym dermatolodzy, mają obowiązek udostępniania dokumentacji medycznej uprawnionym osobom i podmiotom w określonych ustawowo formach. Natomiast pacjent ma prawo do dostępu do dokumentacji dotyczącej jego stanu zdrowia oraz udzielonych mu świadczeń zdrowotnych. Celem artykułu jest przedstawienie podstawowych aktualnych regulacji prawnych związanych z udostępnianiem dokumentacji medycznej pacjentowi w poradni dermatologicznej i prywatnej praktyce dermatologa.

Choroba Pageta o lokalizacji pozasutkowej (EMPD – extramammary Paget’s disease) jest rzadkim śródnaskórkowym guzem lokalizującym się w regionach bogatych w gruczoły apokrynowe. Nie istnieją wytyczne leczenia EMPD. Terapia fotodynamiczna (PDT – photodynamic therapy) powodująca destrukcję dysplastycznych komórek poprzez interakcje między fotouczulaczem, odpowiednią długością światła oraz tlenem w tym wskazaniu jest leczeniem z poza wskazań (off-label). Prezentujemy przypadek 72-letniej pacjentki z EMPD skutecznie leczonej zabiegami terapii fotodynamicznej światłem czerwonym (z użyciem kremu z 10% kwasem aminolewulinowym) w skojarzeniu z miejscowo stosowanym imikwimodem.

Skórne reakcje polekowe należą do najczęstszych manifestacji klinicznych niepożądanych reakcji polekowych. Mogą przebiegać w sposób łagodny, pod postacią ograniczoną i często samoistnie ustępującą, mogą też obejmować znaczną powierzchnię, przebiegać piorunująco i być zagrożeniem dla życia pacjenta. Często są objawami izolowanymi, ograniczonymi jedynie do skóry, mogą być również elementem reakcji ogólnoustrojowej, obejmującej niewydolność narządową, objawy ogólne czy złe samopoczucie.

Leczenie łuszczycy odwróconej i łuszczycy narządów płciowych może sprawiać trudności z powodu dużej wrażliwości zajętych chorobowo obszarów skóry oraz działania czynników fizykalnych takich jak wilgoć czy tarcie. Zalecaną terapią pierwszego rzutu są miejscowe steroidy, inhibitory kalcyneuryny oraz analogi witaminy D. W ciężkich i opornych przypadkach wskazane jest zastosowanie terapii ogólnoustrojowej. Szczególnie wysoką skuteczność odnotowano w leczeniu z zastosowaniem leków biologicznych, zwłaszcza iksekizumabu. Ze względu na ryzyko zakażeń zajętych chorobowo obszarów skóry konieczne może się okazać również okresowe miejscowe leczenie przeciwgrzybicze i przeciwbakteryjne.

Łuszczyca jest przewlekłą chorobą zapalną skóry i stawów, której częstość w Polsce wynosi 1–3%. Liczne wykwity skórne, które mogą być obecne w każdej okolicy ciała, znacznie obniżają jakość życia pacjentów, dlatego ważne jest efektywne leczenie tej choroby. W zależności od ciężkości łuszczycy pacjentów kwalifikuje się do leczenia miejscowego, klasycznego leczenia systemowego lub leczenia biologicznego.

Trądzik ludzi dorosłych to długo trwająca choroba o niekontrolowanych zaostrzeniach i nieprzewidywalnych nawrotach, a w związku z tym o dużym ryzyku terapeutycznym. Jej objawy towarzyszą pacjentom przez wiele lat dorosłego życia. Choroba dotyczy statystycznie częściej kobiet niż mężczyzn. Etiologia powstawania zmian trądzikowych u dorosłych jest złożona i stanowi wynik szkodliwego działania szeregu czynników. Najczęstszym z nich są zaburzenia gospodarki hormonalnej, lecz to niejedyna przyczyna tej przypadłości. Choroba może się pojawić również z powodu stresu lub niewłaściwej pielęgnacji skóry (nieodpowiedni dobór kosmetyków, zwłaszcza kolorowych). Z zagadnieniem złej pielęgnacji skóry nierozerwalnie wiąże się temat skóry wrażliwej – niezwykle istotnej i nadal niedocenianej cechy trądziku ludzi dorosłych. Skóra wrażliwa to taka, która reaguje podrażnieniem powodowanym przez leczenie miejscowe oraz większość kosmetyków i którą obserwuje się u blisko 60% osób chorujących na trądzik. Z tego powodu choroba bywa oporna na leczenie. Przebieg terapii jest uzależniony od postaci choroby, ale za najbardziej skuteczne uznaje się terapie skojarzone. Rekomendowana ścieżka leczenia powinna uwzględniać stan psychiczny pacjentów i wpływ choroby na jakość ich życia. Należy rozważyć łączenie standardowych metod z terapią wspomagającą, w tym ze stosowaniem dermokosmetyków.