Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest zapalną chorobą skóry o bardzo zróżnicowanym przebiegu. Z uwagi na przewlekły charakter wymaga ona odpowiedniego postępowania leczniczego i profilaktycznego, opartego na bezpiecznej terapii długoterminowej połączonej z odpowiednią edukacją pacjentów i ich rodzin. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie zasad postępowania profilaktycznego i leczniczego w prowadzeniu chorych na AZS, z uwzględnieniem najmłodszych pacjentów. Biorąc pod uwagę, że AZS jest chorobą przewlekłą, wymagającą leczenia przez wiele lat, a nawet dziesięcioleci, leczenie takie musi być bezpieczne i dobrze tolerowane.
Autor: Małgorzata Mazur
dr n. med., ul. Bukowska 78/106, 60-396 Poznań
Włosy stanowią naturalną ozdobę każdego człowieka, ale jednocześnie spełniają różnorodne funkcje, które zależą bezpośrednio od okolic ciała, w których występują, m.in. pełnią funkcję ochronną przed promieniowaniem UV, izolacyjną przed zimnem i ciepłem, natomiast na skórze owłosionej głowy ich funkcja wiąże się bezpośrednio z estetyką. Dlatego też choroby włosów i skóry owłosionej głowy nierzadko stanowią duży problem terapeutyczny dla lekarza i psychologiczny dla leczonego pacjenta. Dodatkowo włosy są źródłem informacji o stanie zdrowia człowieka oraz o kondycji organizmu, np. w stanach niedożywienia włosy stają się łamliwe, tracą połysk, wypadają w nadmiernej ilości, doprowadzając nawet do objawów wyłysienia. Łysienie to stan braku włosów uwarunkowany przejściowym lub trwałym ich wypadaniem z głowy i/lub innych okolic owłosionych. Obraz kliniczny łysienia może być różnorodny: łysienie ogniskowe, rozlane lub całkowite, przemijające lub trwałe. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie możliwości terapii często obserwowanego łysienia androgenowego.
Łysienie androgenowe (ang. androgenetic alopecia – AGA) stanowi najczęstszą przyczynę utraty włosów zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. W chorobie dochodzi do miniaturyzacji mieszków włosowych w okolicach androgenozależnych u osób predysponowanych genetycznie. W leczeniu choroby zarejestrowano dwa leki: minoksydyl i finasteryd. W ostatnim czasie wzrasta zainteresowanie stosowaniem naturalnych substancji w zapobieganiu wypadaniu włosów o różnej etiologii, w tym AGA. Wiąże się to z tym, iż niektóre osoby mogą chcieć uniknąć opisywanych skutków ubocznych przyjmowanych leków, podczas gdy inne mogą po prostu preferować alternatywne i naturalne metody w terapii schorzeń dermatologicznych. Praca ma na celu przestawienie wybranych dostępnych substancji wspomagających terapię łysienia androgenowego.
Grzybica skóry i jej przydatków występuje w Polsce bardzo często i stanowi aktualnie problem epidemiologiczny, terapeutyczny i społeczny. Źródło zakażenia najczęściej jest egzogenne i jest nabywane w środowisku zewnętrznym drogą oddechową, pokarmową lub przez wniknięcie przez uszkodzoną skórę.
W artykule przedstawiono opis przypadku siedmioletniego dziecka z grzybicą skóry twarzy.
Grzybica paznokci jest najczęstszą chorobą paznokci, która stanowi co najmniej 50% wszystkich schorzeń płytek paznokciowych. Jest to infekcja paznokci wywołana przez grzyby (dermatofity, grzyby drożdżopodobne i pleśnie), objawiająca się zmianą zabarwienia płytki paznokciowej, jej pogrubieniem z hiperkeratozą podpłytkową oraz onycholizą. Laboratoryjne potwierdzenie rozpoznania klinicznego grzybicy paznokci jest zalecane przed rozpoczęciem leczenia. W terapii mają zastosowanie metody miejscowe, ogólne, zabiegowe oraz łączenie tych metod [1].
Artykuł ma na celu przedstawienie wybranych chorób skóry, w których izotretynoina działa skutecznie i w sytuacjach wyższej konieczności może być lekiem zalecanym off-label, po wcześniejszym wytłumaczeniu pacjentowi potencjalnych korzyści jego zastosowania. Jednak w takich sytuacjach pojawiają się często pytania dotyczące dawek leku oraz czasu jego podawania. Artykuł ma przybliżyć dane, które są dostępne w przeglądzie literaturowym, aby wybrać jak najlepsze zasady stosowania preparatu.
Znajomość prawidłowych zasad leczenia trądziku jest niezwykle ważna zarówno dla lekarza prowadzącego terapię, jak i dla leczonego pacjenta. Celem terapii jest nie tylko złagodzenie choroby, ale także zmniejszenie jej negatywnego wpływu na rozwój emocjonalny pacjenta. Wiadome jest, iż choroba obniża poczucie własnej wartości chorującej osoby i wpływa przez to na wiele aspektów życia społecznego. Leczenie miejscowe trądziku jest postępowaniem wystarczającym w terapii choroby u ok. 60% pacjentów. Do wykorzystania mamy tu bardzo szerokie portfolio preparatów, które w zależności od sytuacji można stosować w monoterapii lub w leczeniu skojarzonym. W grupie najczęściej stosowanych leków są retinoidy, antybiotyki, nadtlenek benzoilu i kwas azelainowy. Artykuł przedstawia wykorzystanie retinoidu (tretynoiny) i antybiotyku (klindamycyny) w terapii miejscowej trądziku [1, 2].
Trądzik jest najczęstszą chorobą skóry. Istnieje wiele możliwości leczenia miejscowego i ogólnego tego schorzenia. Środki wykorzystywane w terapii zewnętrznej obejmują miejscowe retinoidy, kwas azelainowy, nadtlenek benzoilu, antybiotyki i kombinacje tych leków. W przypadku opornego lub cięższego trądziku można rozważyć przyjmowanie leków doustnych, w tym antybiotyków, izotretynoiny lub terapii hormonalnej. W niniejszym artykule omówiono możliwości terapii trądziku pospolitego z uwzględnieniem wskazań do wyboru stosowanego leczenia.
Zmiany skórne w przebiegu atopowego zapalenia skóry (AZS) mogą się lokalizować w różnych okolicach ciała. U dzieci często choroba występuje na policzkach, szyi, dłoniach, w okolicach zgięciowych, które często są zaliczane do tzw. okolic wrażliwych skóry. Te obszary mogą ulec zmianie wraz z wiekiem. Jak wiadomo, atopowe zapalenie skóry jest chorobą przewlekłą, z okresami zaostrzeń i remisji zmian skórnych. Dobry plan pielęgnacji skóry i prawidłowe stosowanie leków mogą pomóc poprawić stan skóry i redukować nasilenie zaostrzeń zmian. Niniejsza praca ma na celu przedstawienie zasad terapii dotyczącej okolic wrażliwych, które wymagają szczególnego postępowania leczniczego.
Leczenie osób chorych na trądzik powinno obejmować edukację prowadzoną w przyjazny dla pacjenta sposób, z promowaniem zdrowych codziennych praktyk pielęgnacji skóry, w tym oczyszczania i ochrony przed szkodliwym wpływem środowiska. Prawidłowy dobór i stosowanie dermokosmetyków mają fundamentalne znaczenie w leczeniu pacjentów z trądzikiem. Codzienne stosowanie odpowiednich środków myjących, nawilżających i filtrów przeciwsłonecznych może zmniejszyć liczbę zmian zarówno zapalnych, jak i niezapalnych i może być pomocne w leczeniu trądziku w połączeniu z innymi lekami. W artykule zostaną omówione prawidłowe zasady pielęgnacji cery trądzikowej.
Izotretynoina (kwas 13-cis-retinowy) jest syntetycznym stereoizomerem kwasu all-trans-retinowego (ATR). Jest stosowana w dermatologii od 1982 r. i uznawana za najskuteczniejszy lek w leczeniu trądziku, oddziałujący na wszystkie czynniki patogenezy choroby. Terapia powoduje długotrwałą remisję lub znaczącą poprawę u wielu pacjentów. Z uwagi na możliwe działania niepożądane związane z suchością skóry i błon śluzowych można się liczyć z wystąpieniem u pacjentek suchości pochwy, co predysponuje do zwiększonej częstości infekcji intymnych oraz dysfunkcji seksualnych.
Łuszczyca jest przewlekłą, nawrotową chorobą zapalną skóry, uwarunkowaną genetycznie, dotyczącą ok. 2–3% populacji. Choroba przebiega z nadmierną nieprawidłową proliferacją naskórka i zaburzeniami immunologicznymi (m.in. wzrostem poziomu czynnika martwicy nowotworów TNF-alfa, interleukiny-23, interleukiny-17). W przebiegu choroby stwierdza się zmiany skórne o charakterystycznej morfologii (wykwity rumieniowo-grudkowe pokryte srebrzystoszarą łuską). Pacjenci z łuszczycą mają większą tendencję do występowania otyłości, cukrzycy, dyslipidemii, chorób sercowo-naczyniowych oraz chorób zapalnych jelit. U pacjentów z łuszczycą może wystąpić dysbioza mikrobioty jelitowej i niedobór witaminy D lub selenu. Pacjenci ci często też mają nieprawidłowe nawyki żywieniowe, które mogą się przyczyniać do ciężkości choroby. Według najnowszych danych nasycone kwasy tłuszczowe, cukry proste, czerwone mięso i alkohol zaostrzają przebieg łuszczycy, podczas gdy wielonienasycone kwasy tłuszczowe, witamina D, witamina B12, selen, cukry złożone i probiotyki mogą łagodzić jej przebieg. Artykuł ma na celu przedstawienie aktualnych informacji na temat wpływu składników pokarmowych na przebieg łuszczycy.