Leczenie grzybicy paznokci w praktyce lekarskiej

Częstość występowania grzybicy paznokci w populacji szacuje się na mniej więcej 2–13%. Należy zdać sobie jednak sprawę, iż dane te są niedoszacowane, gdyż wiele osób z zakażeniem grzybiczym paznokci nie szuka pomocy u specjalistów. Schorzenie to stanowi ok. 15–40% wszystkich schorzeń paznokci i ok. 30% grzybiczych zakażeń skóry i jej przydatków [2, 3]. 
W ponad 80% przypadków czynnikiem etiologicznym grzybicy paznokci są dermatofity, a najczęściej izolowanymi gatunkami odpowiedzialnymi za rozwój zakażenia są Trichophyton rubrum, Trichophyton mentagrophytes i Epidermophyton floccosum. Poza dermatofitami choroba może być spowodowana przez tzw. grzyby niedermatofitowe, do których zalicza się grzyby drożdżopodobne z rodzaju Candida (głównie C. albicans, ale także C. krusei, C. glabrata, C. tropicalis i C. parapsilosis) oraz grzyby pleśniowe (Scopulariopsis brevicaulis i Hendersonula toruloidea, a także grzyby z rodzajów: Aspergillus, Penicillium, Alternaria, Acremonium, Cephalosporium i Fusarium). Częstość zakażeń grzybami pleśniowymi jest określana na 1,5–6% wszystkich grzybic paznokci [4].
Dermatofitowa grzybica paznokci w 80% przypadków dotyczy paznokci stóp, natomiast zakażenie wywołane przez grzyby drożdżopodobne lokalizuje się najczęściej na paznokciach rąk (ok. 75%). Klinicznie wyróżnia się następujące postacie grzybicy paznokci: 

• dystalną i boczną podpaznokciową grzybicę paznokci, 
• proksymalną podpaznokciową grzybicę paznokci, 
• powierzchowną białą grzybicę paznokci, 
• wewnątrzpaznokciową grzybicę paznokci, 
• całkowicie dystroficzną grzybicę paznokci. 

Najczęściej występuje dystalna i boczna podpłytkowa grzybica paznokci, która objawia się zwiększonym rogowaceniem podpłytkowym, zmianą zabarwienia płytki, utratą jej przejrzystości, miejscową onycholizą oraz stopniową destrukcją płytki paznokciowej. 

Na grzybicę paznokci chorują głównie ludzie dorośli. U dzieci zakażenie to występuje bardzo rzadko (choć opisywano grzybice paznokci nawet u niemowląt). Prawdopodobnie jest to związane z szybszym wzrostem paznokci u dzieci, co utrudnia namnażanie się grzybów w dziecięcych płytkach paznokciowych. 
Zapadanie na grzybicę paznokci jest prawdopodobnie uwarunkowane skłonnościami osobniczymi. Istnieją dowody, że częstość występowania zakażeń grzybiczych paznokci wzrasta, prawdopodobnie z powodu dłuższej średniej długości życia pacjentów, częstszego noszenia nowoczesnego obuwia okluzyjnego, zwiększonej częstości występowania otyłości i zwiększonej urbanizacji [1, 5].

Diagnostyka i leczenie grzybicy paznokci

Rozpoczęcie leczenia grzybicy paznokci powinno być poprzedzone prawidłowo przeprowadzoną diagnostyką, opartą na wywiadzie, dokładnym badaniu klinicznym i diagnostyce mykologicznej. 
Pomocnym badaniem w ostatnich latach stała się dermoskopia paznokci, która jest metodą szybką, bezinwazyjną i skuteczną w odróżnianiu grzybicy paznokci od innych schorzeń [6]. Najczęstszym obrazem dermoskopowym jest postrzępiony brzeg płytki z opisywanymi „kolcami” w obszarze onycholizy. Inne zmiany dermoskopowe obejmują:

• widoczne cechy nadmiernego rogowacenia podpaznokciowego, 
• podłużne smugi – od białych do żółtych, 
• leukonychię, 
• chromonychię, 
• równoległe pasma o różnych kolorach (aurora borealis), 
• często towarzyszące objawy zakażenia grzybiczego skóry stóp [7]. 
   

Głównym kryterium upoważniającym do rozpoznania grzybicy oraz rozpoczęcia terapii jest wyizolowanie i identyfikacja grzyba po p...