Pielęgnacja skóry podrażnionej w pediatrii i dermatologii – znaczenie preparatów wspomagających regenerację

Skóra sucha, łatwo ulegająca podrażnieniom, jest spotykana w każdym okresie życia pacjentów dermatologicznych, zarówno u noworodków, jak i u osób starszych. Ma na to wpływ wiele czynników zewnętrznych, m.in. klimat (słońce, mróz, wiatr), nieprawidłowa pielęgnacja (stosowane kosmetyki) czy nawet zanieczyszczenia środowiska, które mogą przyspieszać utratę wody z naskórka (ang. transepidermal water loss – 
TEWL) i przyczyniać się do nasilenia suchości i rozwoju podrażnień skóry. Skóra noworodków i niemowląt jest szczególnie wrażliwa na te czynniki, a jednocześnie ma dużą zdolność wchłaniania substancji stosowanych miejscowo, co ma znaczenie podczas doboru leków zewnętrznych i dermokosmetyków. 
W codziennej pielęgnacji skóry znaczenie mają dwa podstawowe elementy: prawidłowe oczyszczanie oraz stosowanie odpowiednich środków nawilżających. Przy niewłaściwym oczyszczaniu skóry z substancji drażniących, np. śliny, moczu, kału czy innych zabrudzeń, może się pojawić podrażnienie skóry, a nawet miejscowa infekcja. Prawidłowe kąpiele z zastosowaniem łagodnych środków myjących, nie za długie, w odpowiedniej temperaturze wody, są bardzo ważne dla zachowania skóry w dobrej kondycji. 
Rodzice często pytają o częstość kąpieli, zasady pielęgnacji oraz wybór środków myjących. Analizując cechy „idealnego środka czyszczącego”, zwracamy uwagę na kilka czynników, m.in. aby nie wpływał na pH powierzchni skóry, nie zawierał środków zapachowych, miał prosty skład i oczywiście w konsekwencji nie powodował podrażnień skóry. 
Podczas kąpieli należy zwrócić uwagę nie tylko na środki myjące, ale również na emolienty, które zmniejszają TEWL, nawilżają i odżywiają skórę, często mają działanie przeciwzapalne i wzmacniające jej barierę ochronną. Jak wiadomo, upośledzenie funkcji bariery prowadzi wtórnie do zwiększenia TEWL, co również przyczynia się do nasilenia suchości skóry, świądu i rozwoju różnych stanów zapalnych oraz podrażnień. Częstość stosowania emolientów należy modyfikować w zależności od nasilenia suchości skóry, warunków klimatycznych i aktywności pacjenta, dlatego np. w okresie zimowym mogą być preferowane produkty o wyższej zawartości substancji tłuszczowych lub nawet preparaty bezwodne, podczas gdy latem wybierane są lżejsze konsystencje o działaniu nawilżającym. Stosowanie emolientów w codziennej pielęgnacji może być bardzo pomocne w ograniczaniu suchości skóry, przywracaniu jej elastyczności oraz niwelowaniu ryzyka podrażnień, a w sytuacji gdy już one występują – szybszego powrotu do homeostazy skóry [1, 2]. 
Gdy wystąpi stan zapalny skóry, objawiający się już obecnością podrażnienia, zaczerwienienia, such...