Leczenie miejscowe trądziku pospolitego – standardy postępowania w świetle najnowszych zaleceń

Praktyka kliniczna

Trądzik zwyczajny (acne vulgaris) jest jedną z najczęstszych dermatoz zapalnych, dotykającą zarówno młodzież, jak i osoby dorosłe, istotnie wpływającą na jakość życia pacjentów. Patogeneza choroby jest wieloczynnikowa i obejmuje nadmierną produkcję łoju, zaburzenia rogowacenia ujść mieszków włosowo-łojowych, kolonizację Cutibacterium acnes oraz reakcję zapalną. Leczenie miejscowe stanowi podstawową formę terapii w łagodnych i umiarkowanych postaciach trądziku. Szczególne znaczenie mają retinoidy i nadtlenek benzoilu, które poprzez działanie komedolityczne, keratolityczne, przeciwzapalne i przeciwbakteryjne pozwalają na skuteczną kontrolę choroby. Antybiotyki miejscowe powinny być stosowane krótkotrwale i wyłącznie w terapii skojarzonej. Kluczową rolę odgrywa edukacja pacjenta dotycząca zasad aplikacji, pielęgnacji skóry i możliwych działań niepożądanych, co zwiększa adherence i skuteczność terapii. Uwzględnienie aspektów ekonomicznych oraz prostoty schematów leczenia sprzyja długoterminowej skuteczności i poprawie jakości życia chorych.

Wstęp

Trądzik zwyczajny (łac. acne vulgaris) stanowi jedną z najczęstszych dermatoz zapalnych skóry. Szacuje się, że dotyczy on 80–100% populacji w wieku młodzieńczym oraz ok. 9,4% populacji ogólnej. Choroba rozpoczyna się najczęściej w okresie pokwitania – między 14. a 17. rokiem życia u kobiet oraz między 16. a 19. rokiem życia u mężczyzn, przy czym cięższy przebieg kliniczny obserwuje się zwykle u płci męskiej. U mniej więcej 15% pacjentów rozwijają się ciężkie postacie zapalne, prowadzące do bliznowacenia i powstawania przebarwień pozapalnych. 
Coraz częściej obserwuje się utrzymywanie się zmian trądzikowych w wieku dorosłym, co ma istotne znaczenie kliniczne i psychospołeczne. Z uwagi na przewlekły charakter i lokalizację w okolicach eksponowanych trądzik znacząco wpływa na jakość życia pacjentów.

POLECAMY

Patofizjologia

Patogeneza acne vulgaris jest wieloczynnikowa i obejmuje współdziałanie czterech zasadniczych procesów: 

  • zwiększonej produkcji łoju indukowanej przez androgeny, 
  • zaburzeń rogowacenia ujść mieszków włosowo-łojowych, 
  • kolonizacji przez Cutibacterium acnes, 
  • wczesnej odpowiedzi zapalnej. 
     

Sebum bogate w lipidy, którego wydzielanie jest stymulowane m.in. przez dehydroepiandrosteron, tworzy środowisko sprzyjające proliferacji C. acnes. Drobnoustrój ten aktywuje mechanizmy odporności wrodzonej, co prowadzi do wzrostu ekspresji cytokin prozapalnych, takich jak IL-1β i IL-6. Współcześnie podkreśla się, że procesy zapalne i immunologiczne są inicjowane na bardzo wczesnym etapie choroby i poprzedzają uchwytne klinicznie zaburzenia keratynizacji. Zmiany lokalizują się gł...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • Roczną prenumeratę kwartalnika "Wiadomości dermatologiczne"
  • Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
  • Zniżki w konferencjach organizowanych przez redakcję
  • ...i wiele więcej!

Przypisy