Wstęp
Trądzik różowaty (rosacea) jest przewlekłą, nawrotową chorobą zapalną skóry. Obszarem predysponowanym do występowania zmian jest centralna część twarzy. Części przypadków towarzyszą objawy oczne. Schorzenie prowadzi do obniżenia jakości życia pacjentów [1]. Głównym celem leczenia jest opanowanie objawów i kontrola zaostrzeń.
POLECAMY
Epidemiologia
Zapadalność na trądzik różowaty na świecie wynosi 165 na 100 000 osób rocznie. Najczęściej jest on obserwowany u ludzi z fototypem I i II według skali Fitzpatricka. Szacunkowe dane oceniają częstość występowania choroby w populacjach o jasnej skórze, w tym populacji polskiej, na 10–15% [2].
Trądzik różowaty zwykle rozpoczyna się ok. 30. roku życia. Jego największe nasilenie występuje między 40. a 50. rokiem życia [3]. Kobiety i osoby o jasnej karnacji chorują częściej, jednak to u mężczyzn spotyka się najcięższe postaci – phyma – które są wynikiem przerostu i zwłóknienia gruczołów łojowych [4]. Nieliczne przypadki są obserwowane także u dzieci [5].
Patogeneza
Patogeneza choroby jest złożona. Jako czynniki zaangażowane w patofizjologię choroby podaje się gęste występowanie gruczołów łojowych na twarzy oraz fizjologię unerwienia i unaczynienia skóry [6].
Częste występowanie schorzenia u osób o jasnym fototypie sugeruje udział czynników genetycznych. Uważa się, że u pacjentów z predyspozycją genetyczną występuje receptor pośredniczący w regulacji neowaskularnej. Ekspozycja na środowiskowy czynnik wyzwalający powoduje uwolnienie neuropeptydu, co prowadzi do rekrutacji komórek prozapalnych do skóry [6]. Rolę w rozwoju choroby odgrywa także zaburzona wrodzona odpowiedź immunologiczna.
Istotnymi mediatorami inicjującymi lub nasilającymi objawy kliniczne trądziku różowatego są czynniki środowiskowe. Wykwity pojawiają się pod wpływem działania wielu różnych bodźców, do których możemy zaliczyć:
- czynniki atmosferyczne (duże zmiany temperatury),
- ekspozycję na promieniowanie ultrafioletowe,
- stres,
- spożycie gorących napojów, pikantnych potraw i alkoholu,
- nieprawidłową pielęgnację skóry,
- intensywny wysiłek fizyczny [7].
W patogenezie choroby postulowany jest także udział miejscowych czynników i...