Atopowe zapalenie skóry w okolicach wrażliwych

Wstęp

Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest przewlekłą chorobą zapalną skóry, której przebieg może być bardzo zróżnicowany. Schorzenie wymaga odpowiedniego postępowania profilaktycznego w celu przeciwdziałania nawrotom i nasileniom, jak również właściwej terapii miejscowej i ogólnej w sytuacjach pogorszenia stanu skóry. Jak wiadomo, chorobie towarzyszy świąd, który często znacząco upośledza jakość życia pacjenta i jego rodziny. Lokalizacja zmian skórnych jest różna, jednak zwykle zwraca się szczególną uwagę na okolice wrażliwe, którymi są m.in. twarz, szyja, okolice fałdów skórnych czy też okolice intymne, wymagające szczególnego postępowania terapeutycznego i profilaktycznego. Stosując odpowiednie działania poprawiające stan bariery naskórkowej, z ograniczaniem potencjalnych alergenów, ognisk utajonego zakażenia oraz sytuacji stresogennych, można zmniejszyć ryzyko nawrotów choroby oraz wpłynąć korzystnie na jej przebieg. 

Działania podstawowe w terapii AZS

Podstawą leczenia AZS, bez względu na lokalizację zmian chorobowych, jest połączenie właściwej pielęgnacji skóry, codziennego stosowania emolientów oraz leczenia przeciwzapalnego przy jednoczesnym unikaniu kontaktu z alergenami i substancjami drażniącymi [1, 2]. Miejscowa terapia przeciwzapalna powinna być odpowiednio dobrana pod względem nasilenia oraz lokalizacji zmian i opierać się na stosowaniu miejscowych glikokortykosteroidów (mGKS) i/lub miejscowych inhibitorów kalcyneuryny (mIK). W sytuacjach przebiegających z nadkażeniem zmian skórnych dodatkowo stosowane są preparaty miejscowe o działaniu przeciwbakteryjnym i/lub przeciwgrzybiczym [2]. 

Terapia pierwszej linii powinna być jednakowa dla wszystkich chorych, opierać się na edukacji pacjentów i ich rodzin, prawidłowo prowadzonych działaniach profilaktycznych, przeciwdziałających nasileniom choroby oraz nauce prawidłowej higieny codziennej i stosowania emolientów [2]. Te działania stanowią swego rodzaju fundament, który powinien być stosowany u wszystkich chorych. 

Podczas działań edukacyjnych należy wyjaśnić pacjentowi, a nawet zademonstrować, jak prawidłowo stosować emolienty, z uwzględnieniem nauki wykonania tzw. mokrych opatrunków, które są niezwykle pomocne w terapii. Należy zalecać stosowanie różnych leków miejscowych z przerwami, z uwzględnieniem wieku pacjenta, nasilenia zmian i ich lokalizacji. Podczas rozmowy z pacjentem (opiekunem) należy się upewnić, że zalecenia są zrozumiane i będą prawidłowo przestrzegane. 

Ponad połowa pacjentów z AZS boi się używać miejscowych glikokortykosteroidów, co jest określane mianem fobii steroidowej. Rzeczowa rozmowa, wytłumaczenie problemu na pewno umożliwiłyby lepsze zrozumienie korzyści z prowadzonych terapii i zmniejszyłyby ten niekorzystny objaw [2]. Dodatkowo w trakcie rozmowy z pacjentem należy wytłumaczyć konieczność zredukowania do mi...