Dział: Wiadomości dermatologiczne

Atopowe zapalenie skóry jest przewlekłą, nawrotową dermatozą zapalną charakteryzującą się silnym świądem. Częstość jej występowania w populacji wynosi 1,5–9% w zależności od grupy wiekowej, u 20% pacjentów choroba utrzyma się do wieku dorosłego. Leczenie atopowego zapalenia skóry wymaga systematycznego postępowania. Edukacja i codzienna pielęgnacja skóry stanowią podstawę prewencji zaostrzeń. W łagodnym nasileniu choroby pielęgnacja powinna być uzupełniona leczeniem miejscowym. W przypadkach umiarkowanych i ciężkich stosuje się fototerapię i leczenie systemowe. Skuteczne leczenie atopowego zapalenia skóry pozytywnie wpływa na jakość życia chorych oraz poprawę ich zawodowego i społecznego funkcjonowania.

Leki przeciwhistaminowe (LP) należą do grup farmaceutyków najczęściej zalecanych w klinicznej praktyce pediatrycznej oraz w dermatologii dziecięcej. Również bardzo często są zalecane w leczeniu szerokiego panelu chorób alergicznych dotyczących innych narządów i układów poza skórą. Z tego względu w istotnym stopniu zintensyfikowano badania w zakresie wszelkich aspektów stosowania LP (zwłaszcza nowej generacji) w populacji dzieci. Podawanie ich w tej grupie wiekowej musi spełniać wszelkie wymagania zwłaszcza w zakresie ich bezpieczeństwa i gwarantować skuteczność. Ze względu na relatywnie niewielki wybór nowoczesnych LP przeznaczonych do leczenia chorób alergicznych u dzieci najnowszym z nich, takim jak bilastyna, warto poświęcić szczególną uwagę. Lek ten, znany już od dawna ze swojej skuteczności i bezpieczeństwa u dorosłych, jest dostępny w dwóch formulacjach przeznaczonych dla populacji pediatrycznej, co daje nam możliwość skutecznej i nowoczesnej terapii przeciwhistaminowej u dzieci.

Pęcherzyca to autoimmunologiczna pęcherzowa choroba skóry, której istotą jest produkcja autoprzeciwciał skierowanych przeciwko błonie komórkowej keratynocytów doprowadzających do akantolizy. Częstość występowania tej jednostki chorobowej szacuje się na mniej więcej 0,76–5 nowych przypadków na 1 000 000 na rok. Klinicznie pęcherzyca charakteryzuje się obecnością nadżerek oraz wiotkich pęcherzy na skórze i/lub błonach śluzowych. Z uwagi na duże zróżnicowanie obrazu klinicznego i cech histologicznych wyróżnia się wiele jej podtypów. Najważniejszym badaniem potrzebnym do rozpoznania pęcherzycy jest bezpośrednie badanie immunofluorescencyjne. Z kolei określenie antygenu rozpoznawanego przez autoprzeciwciała w surowicy pozwala na ustalenie głównego podtypu pęcherzycy. Terapią z wyboru są glikokortykosteroidy ogólne w połączeniu z lekiem oszczędzającym steroidy, aczkolwiek w ostatnim okresie coraz większą rolę w leczeniu przypisuje się rytuksymabowi – przeciwciału monoklonalnemu skierowanemu przeciwko limfocytom B.

Trądzik jest najczęstszą chorobą skóry. Istnieje wiele możliwości leczenia miejscowego i ogólnego tego schorzenia. Środki wykorzystywane w terapii zewnętrznej obejmują miejscowe retinoidy, kwas azelainowy, nadtlenek benzoilu, antybiotyki i kombinacje tych leków. W przypadku opornego lub cięższego trądziku można rozważyć przyjmowanie leków doustnych, w tym antybiotyków, izotretynoiny lub terapii hormonalnej. W niniejszym artykule omówiono możliwości terapii trądziku pospolitego z uwzględnieniem wskazań do wyboru stosowanego leczenia.

Choroby skóry głowy stanowią jedną z najczęstszych przyczyn zgłaszania się do gabinetów dermatologicznych. Wśród nich czołowe miejsce zajmują łupież, łojotokowe zapalenie skóry oraz łuszczyca. Do leczenia tych schorzeń stosuje się preparaty miejscowe o działaniu przeciwzapalnym, przeciwgrzybiczym lub keratolitycznym, a w cięższych przypadkach również leczenie ogólne. Podłożem przeznaczonym do leczenia miejscowego zmian w obrębie skóry głowy są szampony, z których większość jest zarejestrowana jako leczenie wspomagające chorób skóry głowy. Dwusiarczek selenu jest dostępny w formie 2-proc. szamponu. Ma właściwości przeciwgrzybicze, keratolityczne i cytostatyczne w stosunku do komórek nabłonka. W licznych badaniach wykazano jego skuteczność w zmniejszaniu nasilenia łuszczenia, odczucia świądu oraz w utrzymaniu remisji. Standardowy schemat leczenia polega na stosowaniu szamponu dwa razy w tygodniu przez pierwsze dwa tygodnie, a następnie raz w tygodniu przez kolejne dwa tygodnie – po czterech–sześciu tygodniach przerwy cykl się powtarza. Działania niepożądane występują u mniej więcej 3% pacjentów, najczęściej pod postacią alergicznego kontaktowego zapalenia skóry oraz przemijającej zmiany zabarwienia włosów. Dwusiarczek selenu posiada korzystny profil ryzyka oraz udokumentowaną skuteczność leczniczą i można rozważyć jego włączenie do terapii wspomagającej chorób skóry głowy.

Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest przewlekłą, niezakaźną chorobą zapalną skóry, dla której charakterystyczne są okresy zaostrzeń i remisji. Występuje w krajach rozwiniętych u 15–20% dzieci. Uważa się, że w rozwoju AZS szczególnie istotną rolę odgrywają interakcje między zaburzeniami funkcji bariery skórnej, nieprawidłowościami odpornościowymi oraz czynnikami zakaźnymi i środowiskowymi. Rozpoznanie AZS opiera się na klasycznych kryteriach klinicznych, sformułowanych przez Hanifina i Rajkę w 1980 r., zmodyfikowanych w latach późniejszych. Postępowanie w AZS jest kompleksowe, a na podjęcie decyzji terapeutycznej wpływa wiek pacjenta, lokalizacja zmian chorobowych i ich nasilenie oraz inne, współistniejące zaburzenia. Takrolimus to miejscowy inhibitor kalcyneuryny (mIK), organiczny związek chemiczny. Zgodnie z obecnymi wskazaniami rejestracyjnymi lek w formie maści o stężeniach 0,03% i 0,1% jest stosowany w terapii umiarkowanych i ciężkich postaci AZS u dorosłych i dzieci powyżej drugiego roku życia. Warto podkreślić możliwość stosowania takrolimusu w terapii krótkotrwałej oraz w długotrwałej, przerywanej (tzw. terapii proaktywnej). Takrolimus charakteryzuje się wysoką skutecznością działania, potwierdzoną w badaniach klinicznych, a także dobrym profilem bezpieczeństwa. W artykule omówiono potencjał terapeutyczny takrolimusu w AZS.

– Kilka lat temu chcieliśmy zbadać, jak ta choroba wpływa na partnerów pacjentów. Okazało się, że ponad 30% chorych w ogóle nie ma partnera życiowego. Poczucie odrzucenia społecznego jest wśród nich bardzo duże – o hidradenitis suppurativa opowiada prof. dr hab. Jacek Szepietowski, kierownik Kliniki Dermatologii, Wenerologii i Alergologii w Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym we Wrocławiu.