Dział: Wiadomości dermatologiczne

Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest przewlekłą, zapalną chorobą skóry, charakteryzującą się częstymi nawrotami i intensywnym świądem. Jednym z kryteriów rozpoznania jest wywiad rodzinny w kierunku atopii (występowanie AZS, astmy, alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa lub spojówek). Morfologia zmian w przebiegu AZS różni się w zależności od wieku chorego. AZS jest jedną z najczęstszych chorób skóry i najczęściej rozpoczyna się we wczesnym dzieciństwie. Uważa się, że 60% wszystkich przypadków ma początek w 1. r.ż., a 90% przed ukończeniem 5. r.ż.

Blizny powstają w wyniku urazów, stanów zapalnych, zabiegów chirurgicznych. Działanie terapeutyczne w zakresie leczenia blizn zależy od jej lokalizacji, wielkości, czasu, jaki minął od powstania blizny oraz jej typu morfologicznego, a także doświadczenia lekarza podejmującego leczenie. Obecnie istnieje wiele sposobów leczenia blizn, jednak żadna metoda nie pozwala całkowicie usunąć blizn przerosłych i keloidów. Zalecane jest łączenie różnych metod leczenia. Rana przewlekła to rana, która nie goi się w spodziewanym czasie i która nie odpowiada na konwencjonalną terapię. Najczęściej spotykanymi ranami przewlekłymi są: owrzodzenia żylne, odleżyny i stopa cukrzycowa. Leczenie ran przewlekłych wciąż jest olbrzymim problemem dla współczesnej medycyny. Ze względu na niezwykle złożoną patologię rany przewlekłej tylko wielokierunkowe i całościowe podejście do leczenia może przynieść pożądany efekt kliniczny.

Trądzik różowaty (rosacea) jest przewlekłą dermatozą zapalną twarzy, występującą głównie u kobiet. Uważa się, że podstawową rolę w powstawaniu wykwitów odgrywa zaburzona odpowiedź immunologiczna i nieprawidłowości w zakresie układu naczyniowego skóry. Leczenie schorzenia jest trudne i długotrwałe.

Infekcje bakteryjne skóry przebiegają w postaci pierwotnego zakażenia skóry lub wtórnego nadkażenia wcześniej zmienionej chorobowo skóry. Przewlekłe dermatozy zapalne, zwłaszcza jeżeli towarzyszy im świąd oraz defekt bariery naskórkowej, sprzyjają rozwojowi wtórnych nadkażeń bakteryjnych. W strategii terapeutycznej chorób zapalnych z wtórnym nadkażeniem bakteryjnym kluczowe jest, aby równolegle z prawidłowym rozpoznaniem choroby ordynować racjonalne leczenie. Poza leczeniem aktywnych objawów zakażenia bakteryjnego należy leczyć także zaburzenia, które sprzyjają ich rozwojowi i przeciwdziałać przewlekłemu zapaleniu, na podłożu którego rozwinęło się nadkażenie bakteryjne. Obecnie lekarze mają do wyboru zoptymalizowane leczenie, które łączy w jednym preparacie lek przeciwzapalny z przeciwbakteryjnym, zamknięte w unikalnej formule kremu lipidowego umożliwiającego skuteczne, bezpieczne i dobrze tolerowane leczenie.

Leczenie miejscowe zapalnych chorób skóry stanowi w dermatologii jeden z najważniejszych elementów umożliwiających zahamowanie lub przynajmniej ograniczenie objawów klinicznych schorzenia. W dobie rozwoju coraz to nowszych specjalistycznych leków, m.in. biologicznych, w postaci przeznaczonej do leczenia miejscowego, lekarz zawsze musi liczyć się z ich potencjalnymi działaniami niepożądanymi, które wynikają z ich charakterystyki farmakologicznej. Natomiast równolegle powstaje coraz więcej preparatów o działaniu przeciwzapalnym, które wykazują nie tylko istotne możliwości ograniczenia konieczności stosowania miejscowych preparatów sterydowych, ale również poprawiają strukturę bariery naskórkowej i zapewniają wymagany stopień nawilżenia skóry zmienionej zapalnie. W składzie niejednokrotnie zawierają one wiele składników naturalnych (np. pochodzenia roślinnego), o niepowtarzalnych właściwościach, które zostały potwierdzone nie tylko w badaniach klinicznych w dermatologii, ale również w onkologii (zapobieganie powikłaniom radioterapii). Są to kremy lecznicze o szerokim działaniu terapeutycznym.

Teoria mikrobiotyczna zakłada, że podstawowe znaczenie w rozwoju procesów regulujących odporność i tolerancję immunologiczną na antygeny zewnętrzne mają drobnoustroje zasiedlające przewód pokarmowy (mikrobiota jelitowa). Wynikiem zmiany ich składu jest modulacja odpowiedzi immunologicznej. Probiotyki przywracają prawidłowy skład bioty jelitowej i z tego powodu wydają się korzystną opcją wspomagania leczenia dzieci z chorobami alergicznymi. W artykule przedstawiono możliwe mechanizmy wpływu bakterii probiotycznych na proces leczenia atopowego zapalenia skóry.

Łuszczyca jest przewlekłą, genetycznie uwarunkowaną chorobą zapalną skóry, dotyczącą ok. 1–3% ogólnej populacji. U ok. 70–80% pacjentów wykwity skórne mają niewielkie nasilenie (łagodna postać łuszczycy) i wymagają jedynie stosowania leków miejscowych, u pozostałych osób (umiarkowana i ciężka postać łuszczycy) konieczne jest wdrożenie fototerapii czy leczenia ogólnego.
Do nowych leków stosowanych na polskim rynku w leczeniu łuszczycy zalicza się aprenilast, kwas fumarynowy oraz nową grupę leków biologicznych działających na interleukinę 17 (IL-17). Interleukina 17 jest naturalnie występującą cytokiną uczestniczącą w odpowiedziach zapalnych i immunologicznych, odgrywającą kluczową rolę w patogenezie łuszczycy plackowatej oraz łuszczycowego zapalenia stawów. 

Liczne badania epidemiologiczne dowodzą częstszego współistnienia zespołu metabolicznego (ZM) i jego elementów (insulinooporności, dyslipidemii aterogennej, nadciśnienia tętniczego) u chorych na łuszczycę, zwłaszcza z jej ciężkim przebiegiem. Częstość występowania ZM w łuszczycy wynosi 12–40%. Ciężki przebieg choroby jest związany z wyższym ryzykiem jego wystąpienia. Konsekwencje ZM u chorych na łuszczycę prowadzą do szybszego rozwoju chorób sercowo-naczyniowego (udar, zawał), występowania niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby, znacznego obniżenia jakości życia i depresji, spadku popędu seksualnego, problemu bezdechu sennego, a w konsekwencji skrócenia długości życia o ok. 3–5 lat. Dlatego obowiązkiem dermatologa powinno być nie tylko leczenie zmian skórnych, ale również diagnostyka i monitorowanie zaburzeń współistniejących.