Łuszczycowe zapalenie stawów (ŁZS) jest jedną z najczęstszych spondyloartropatii. W przebiegu choroby zajęte mogą zostać stawy obwodowe oraz stawy kręgosłupa, a także ścięgna i aparat więzadłowy.
ŁZS jest stwierdzane u 6–42% chorych obciążonych łuszczycą, w zależności od badanej populacji [1]. Szczyt zachorowalności występuje między 20. a 40. rokiem życia, ale zmiany stawowe mogą występować już w dzieciństwie [2]. ŁZS w podobnym odsetku dotyka kobiety i mężczyzn. Do zajęcia stawów kręgosłupa częściej dochodzi u mężczyzn, natomiast u kobiet częściej obserwujemy zmiany przypominające reumatoidalne zapalenie stawów.
Zmiany stawowe zazwyczaj pojawiają się po mniej więcej 10 latach od wystąpienia zmian skórnych w przebiegu łuszczycy, a u 10–15% pacjentów dolegliwości stawowe pojawiają się jako pierwsze. Nie wykazano korelacji między nasileniem zmian skórnych a zaawansowaniem zmian stawowych [1, 2].
POLECAMY
Obraz kliniczny ŁZS
Obraz kliniczny ŁZS jest zróżnicowany. Oprócz zmian zapalnych w stawach obwodowych i osiowych może dochodzić do zapalenia pochewek ścięgnistych i ścięgien (tenosynovitis), przyczepów ścięgnistych (enthesitis) i palców (dactylitis). Wśród objawów pozastawowych występujących w przebiegu ŁZS należy wymienić zapalenie błony naczyniowej oka oraz choroby zapalne jelit. Należy pamiętać o częstym współwystępowaniu ŁZS i zespołu metabolicznego, chorób układu krążenia czy depresji.
Przy zajęciu stawów obwodowych obserwowane są obrzęk i ból objętych stawów, a także uczucie sztywności porannej. W postaci osiowej występuje ból kręgosłupa, szczególnie w odcinku lędźwiowo-krzyżowym, któremu może towarzyszyć uczucie sztywności porannej, a zmniejszenie dolegliwości bólowych występujące po ćwiczeniach [1].
Na podstawie klasyfikacji zaproponowanej przez GRAPPA (Group for Research and Assessment of Psoriasis and Psoriatic Arthritis) wyróżniamy kilka podtypów klinicznych ŁZS:
- postać obwodowa:
- asymetryczne zapalenie kilku stawów (<5 bolesnych i obrzękniętych stawów), określane jako postać nielicznostawowa,
- symetryczne zajęcie wielu stawów (zajęte pięć i więcej stawów) – to postać przypominająca RZS bez obecnego czynnika reumatoidalnego,
- zajęcie dystalnych stawów międzypaliczkowych (distal interphalangeal, DIP),
- postać okaleczająca,
- postać osiowa – przypominająca ZZSK, przebiega z zajęciem stawów kręgosłupa i stawów krzyżowo-biodrowych [3, 4].
Rozpoznanie ŁZS
W diagnostyce ŁZS zazwyczaj wykorzystywane są kry...