Kategoria: Artykuły

.

Działy
Wyczyść
Brak elementów
Wydanie
Wyczyść
Brak elementów
Rodzaj treści
Wyczyść
Brak elementów
Sortowanie

Odrębności kliniczno-terapeutyczne łuszczycy wieku dziecięcego

Łuszczyca jest częstą przewlekłą zapalną chorobą skóry o podłożu autoimmunologicznym oraz immunometabolicznym, rozpoczynającą się w dzieciństwie u prawie 30% chorych. Szacuje się, że zapadalność na łuszczycę u dzieci wynosi ok. 2%. Pomimo licznych podobieństw oraz występowania tych samych odmian klinicznych choroby jak w łuszczycy wieku dorosłego, zmiany skórne u dzieci często mają odmienną morfologię i lokalizację, co może sprawiać trudności diagnostyczne. Ważnym aspektem łuszczycy wieku dziecięcego jest jej negatywny wpływ na zdrowie psychiczne dziecka oraz jego rodziców, a także zwiększone ryzyko współistnienia innych chorób, takich jak otyłość, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, dyslipidemia czy łuszczycowe zapalenie stawów. U większości dzieci przebieg choroby jest łagodny, a leczenie miejscowe pozwala uzyskać zadowalający efekt terapeutyczny. W przypadku łuszczycy umiarkowanej stosuje się fototerapię, a leczenie systemowe jest zarezerwowane dla ciężkich postaci łuszczycy. Ze względu na brak kontrolowanych badań klinicznych w tej grupie wiekowej leczenie ogólne łuszczycy u dzieci pozostaje wyzwaniem terapeutycznym. Celem niniejszego artykułu jest omówienie odrębności obrazu klinicznego u dzieci, diagnostyki i leczenia oraz wpływu choroby na jakość życia pacjentów i ryzyko rozwoju chorób kardiometabolicznych.

Czytaj więcej

Praktyka wykonywania testów płatkowych w świetle aktualnych wytycznych

Testy płatkowe są złotym standardem w diagnostyce wyprysku, dlatego należy je wykonać u każdego pacjenta z przewlekłym lub nawracającym wypryskiem, niezależnie od wieku oraz domniemanej etiologii wyprysku (diagnostyka różnicowa). Eksperci Europejskiego Towarzystwa Wyprysku Kontaktowego (European Society of Contact Dermatitis – ESCD) w 2015 r. opublikowali nowe wytyczne dobrej praktyki klinicznej testów płatkowych, a w 2019 r. rekomendacje odnośnie do składu Europejskiej Serii Podstawowej, stanowiącej bazę dla serii narodowych na naszym kontynencie. Zalecenia te zostały uwzględnione w aktualnie przygotowywanych standardach Polskiego Towarzystwa Alergologicznego (PTA), stosownie do nich zmienił się także skład Polskiej Serii Podstawowej. Niniejszy artykuł omawia aktualne wytyczne europejskie oraz polskie i jest zgodny ze wspomnianymi standardami PTA.

Czytaj więcej

Immunoglobuliny w terapii ziarniniakowatości z zapaleniem naczyń

Ziarniniakowatość z zapaleniem naczyń (granulomatosis with polyangiitis – GPA) jest rzadką chorobą o nieznanej etiologii, cechującą się martwiczym zapaleniem naczyń oraz tworzeniem ziarniniaków. Choroba może występować w wielu lokalizacjach narządowych, najczęściej zajmując górne i dolne drogi oddechowe oraz nerki. U większości pacjentów stwierdza się autoprzeciwciała przeciwko cytoplazmie neutrofilów (antineutrophil cytoplasmic antibodies – ANCA), którym przypisuje się rolę patogenetyczną. Standardem w leczeniu postaci uogólnionych choroby jest cyklofosfamid w połączeniu ze sterydoterapią. W artykule przedstawiony zostanie przypadek 49-letniej pacjentki z rozpoznaniem GPA z zajęciem górnych dróg oddechowych pod postacią owrzodzeń jamy ustnej, perforacji przegrody nosa i typowymi zmianami histopatologicznymi w materiale biopsyjnym. Leczenie chorej obejmowało terapię systemową azatiopryną, cyklofosfamidem, cyklosporyną A, mykofenalem mofetylu, prednizonem oraz adalimumabem i infliksymabem z niezadowalającym efektem klinicznym. Ze względu na postępujące pogorszenie stanu chorej, progresję zmian z zakresie górnych dróg oddechowych, epizody zachłystywania treścią pokarmową, hipogammaglobulinemię oraz nawroty ciężkich zakażeń dróg oddechowych wymagających leczenia antybiotykami i stanowiących dla pacjentki leczonej immunosupresyjnie zagrożenie posocznicą, podjęto decyzję o leczeniu immunoglobulinami. Po zastosowanym leczeniu obserwowano znaczną poprawę miejscową w zakresie błon śluzowych jamy ustnej i istotną redukcję dolegliwości bólowych.

Czytaj więcej

Trudno gojące się rany i oparzenia – regeneracja komórek i procesy naprawcze

Rany przewlekłe to interdyscyplinarny problem medyczny. Częstość ich występowania stale wzrasta ze względu na starzenie się społeczeństwa. Rana przewlekła to rana, która nie goi się w odpowiednim czasie. Najczęściej występującymi ranami przewlekłymi są owrzodzenia oraz stopa cukrzycowa. Rany takie ze względu na złożoną patogenezę wymagają wielokierunkowego podejścia. Oparzenie to uszkodzenie skóry wywołane najczęściej działaniem wysokiej temperatury. Rokowanie w leczeniu oparzenia jest bezpośrednio związane z rozległością oraz głębokością oparzenia i na tej podstawie podejmuje się decyzję o leczeniu ambulatoryjnym lub w warunkach szpitalnych. Pierwsza pomoc powinna być udzielona bezzwłocznie, z zachowaniem podstawowych zasad. Bardzo istotne jest jak najszybsze chłodzenie miejsca oparzenia, co zapobiega rozwojowi głębszych uszkodzeń skóry. Częstym powikłaniem po wygojeniu ran oparzeniowych są blizny przerosłe i przykurcze stawów pojawiające się najczęściej przy oparzeniach obejmujących całą grubość skóry.

Czytaj więcej

Metotreksat w łuszczycy

Łuszczyca jest przewlekłą nawrotową zapalną chorobą skóry dotykającą 2–4% populacji. Przebieg choroby może być łagodny, umiarkowany lub ciężki, wymagający włączenia intensywnych terapii ogólnych. Metotreksat (MTX) jest lekiem znanym w lecznictwie dermatologicznym od lat 50. XX w., zalecanym w leczeniu umiarkowanych i ciężkich postaci łuszczycy pospolitej oraz łuszczycowego zapalenia stawów. Leczenie MTX, mimo wielu lat stosowania, nadal budzi wiele pytań i kontrowersji, szczególnie dotyczących schematów dawkowania oraz możliwej toksyczności i działań niepożądanych. W terapii stosuje się różne drogi podania leku, z czego najczęściej zastosowanie ma droga doustna (tabletki i syrop) oraz podskórna (iniekcje). Pacjentowi należy wytłumaczyć zasady stosowanego leczenia oraz umożliwić regularne wizyty kontrolne, wraz z monitorowaniem badań laboratoryjnych.

Czytaj więcej

Grzybice jako problem interdyscyplinarny

Zakażenia grzybicze błon śluzowych, skóry i jej przydatków są jedną z częstszych chorób obserwowanych u pacjentów nie tylko w gabinetach dermatologicznych, ale również u lekarza rodzinnego, pediatry, ginekologa, urologa i dentysty. W artykule omówiono etiologię, objawy oraz leczenie takich chorób, jak grzybica skóry gładkiej, grzybica skóry owłosionej głowy, grzybica paznokci, drożdżyca błon śluzowych i kącików ust, drożdżyca narządów płciowych oraz łupież pstry.

Czytaj więcej

Odmienności dermatoz u młodzieży w wieku dojrzewania

Przebieg chorób skóry u młodzieży w wieku dojrzewania charakteryzuje się zarówno pewnymi podobieństwami, jak i różnicami w porównaniu do populacji pediatrycznej oraz osób dorosłych. Dotyczy to m.in. nasilenia objawów, lokalizacji i morfologii zmian oraz podejścia terapeutycznego. Ze względu na procesy hormonalne zachodzące w organizmie, typowe dla nastolatków dermatozy to trądzik zwyczajny, łojotokowe zapalenie skóry oraz nadmierna potliwość. Obraz kliniczny trądziku zwyczajnego różni się od postaci tej choroby występującej u dorosłych. Także łuszczyca cechuje się odmiennościami, przede wszystkim łagodniejszym nasileniem objawów oraz większym wpływem czynników środowiskowych. Atopowe zapalenie skóry coraz częściej dotyczy nastolatków, co powoduje konieczność przeprowadzenia większej liczby badań dotyczących tej grupy wiekowej. Należy pamiętać, że obraz własnego ciała odgrywa dużą rolę w życiu młodzieży, a ze względu na niedojrzałość emocjonalną pacjenci ci są bardziej podatni na stres. Niezwykle ważne w terapii przewlekłych i nawrotowych dermatoz jest zapewnienie pomocy psychologicznej, a także zwrócenie szczególnej uwagi na przestrzeganie zaleceń terapeutycznych.

Czytaj więcej

Retinoidy a etiologia trądziku – dlaczego to działa?

Trądzik pospolity jest najczęściej diagnozowaną dermatozą u chorych pomiędzy 11. a 30. rokiem życia. Uważa się, że dotyczy on ok. 80% osób w tej grupie wiekowej lub nawet, uwzględniając ogniska mało nasilone, 100% młodych ludzi. Wskazaniem do ogólnego podawania retinoidów są ciężkie postacie trądziku, takie jak skupiony, odwrócony, piorunujący, nasilony grudkowo-krostkowy. Obecnie wskazania rozszerza się jednak do wszystkich postaci trądziku, które nie reagują na inne formy terapii, a stanowią problem psychologiczny dla pacjenta. Konsensus z 2009 r. rekomenduje izotretinoinę jako lek pierwszego rzutu w trądziku skupionym, w innych postaciach acne jest lekiem kolejnego rzutu. Wskazaniem do stosowania doustnego retinoidu jest także progresja bliznowacenia w trądziku pomimo zastosowania konwencjonalnego leczenia. W piśmiennictwie opisywanych jest wiele objawów niepożądanych stwierdzanych w czasie terapii. Dotychczas uważano, że tolerancja leku zależy wyłącznie od dawki. Objawy niepożądane ze strony skóry i błon śluzowych występują u niemal 90% chorych. Obserwuje się m.in. zmiany w obrębie skóry i błon śluzowych o charakterze zapalenia czerwieni wargowej, wysychania błony śluzowej nosa, jamy ustnej i gardła, zapalenia spojówek i brzegów powiek, odwracalnego zmętnienia rogówki, cechy wyprysku oraz uogólnionej suchości skóry, nasilony rumień.

Czytaj więcej

Liszaj twardzinowy sromu

Liszaj twardzinowy sromu (vulvar lichen sclerosus) jest chorobą o nie w pełni poznanej etiologii manifestującej się przewlekłym stanem zapalnym. Często przebiega bezobjawowo, jednak wśród charakterystycznych objawów należy zwrócić uwagę na występujące skórne porcelanowobiałe zmiany grudkowe. W leczeniu aplikuje się głównie glikokortykosteroidy do stosowania miejscowego, jednak można wprowadzić różne alternatywny dla tej terapii. Szczególną uwagę należy zwrócić na szybką diagnozę oraz zastosowanie odpowiedniego leczenia pacjentek objętych tym schorzeniem. Pozwala to zapobiegać konsekwencjom, jakie niesie ze sobą ta choroba.

Czytaj więcej

Różne obrazy kliniczne łuszczycowego zapalenia stawów

Łuszczycowe zapalenie stawów (ŁZS) rozwija się stosunkowo często u chorych na łuszczycę. Należy do grupy chorób reumatycznych określanych jako spondyloartropatie zapalne. Obraz kliniczny choroby jest bardzo zróżnicowany. Zajęcie układu ruchu i skóry może być bardziej lub mniej nasilone. W przebiegu choroby mogą dominować objawy osiowe z zajęciem tylko stawów kręgosłupa, zapalenie pojedynczych stawów, palców, zapalenie przyczepów ścięgnistych bądź postacie naśladujące swoim obrazem reumatoidalne zapalenie stawów. Zmienność obrazu klinicznego powoduje, że ŁZS jest często rozpoznawane 
z dużym opóźnieniem, co skutkuje opóźnieniem rozpoczęcia właściwego leczenia. Łuszczycowemu zapaleniu stawów mogą towarzyszyć inne choroby z grupy zapalnych immunologicznie zależnych (immune-mediated inflammatory diseases – IMIDs), takie jak zapalenie błony naczyniowej oka czy nieswoiste choroby zapalne jelit oraz często zespół metaboliczny z jego powikłaniami. Nowoczesne leczenie ŁZS jest prowadzone zgodnie z zasadami leczenia ukierunkowanego na cel, które obejmują zalecenia niefarmakologiczne i farmakologiczne. Lekarze dysponują już wieloma lekami syntetycznymi i biologicznymi, które w celowany sposób ukierunkowane są na główne zaburzenia immunologiczne identyfikowane w ŁZS. 

Czytaj więcej

Łuszczyca – niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby. Implikacje terapeutyczne

U pacjentów z łuszczycą występuje zwiększone ryzyko rozwoju niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby (non-alcoholic fatty liver disease – NAFLD) w porównaniu z populacją ogólną. Obydwie choroby mają wspólne szlaki immunologiczne i towarzyszą im podobne choroby metaboliczne, m.in. insulinooporność. Z uwagi na częste współwystępowanie tych chorób pacjenci z łuszczycą powinni być poddawani badaniom przesiewowym pod kątem występowania NAFLD. Potwierdzenie rozpoznania NAFLD u chorego z łuszczycą niesie ze sobą pewne istotne implikacje terapeutyczne. Z jednej strony należy wdrożyć postępowanie nastawione na poprawę wydolności wątroby, jak m.in. zmiana stylu życia z redukcją masy ciała, zastosowaniem odpowiedniej diety, wprowdzeniem aktywności fizycznej i limitu spożycia alkoholu. Ważne jest leczenie towarzyszącej aterogennej dyslipidemii, cukrzycy czy oporności na insulinę, aby nie pogłębiać dysfunkcji wątroby. Z drugiej strony należy zwrócić uwagę na stosowane w łuszczycy leki, które mogą mieć wpływ hapatotoksyczny. Dotyczy to zwłaszcza leków ogólnoustrojowych starszej generacji, jak metotreksat, cyklosporyna oraz acytretyna, które w dalszym ciągu są szeroko stosowane.
 

Czytaj więcej

Metotreksat podskórny w leczeniu łuszczycy

Metotreksat jest lekiem zarejestrowanym w leczeniu ciężkiej, opornej na leczenie łuszczycy. Jest jednym z najczęściej stosowanych leków systemowych w terapii tej choroby. Mimo że lek ten może powodować poważne skutki uboczne, wieloletnie doświadczenie w stosowaniu metotreksatu oraz badania naukowe pozwoliły na dokładne poznanie jego profilu bezpieczeństwa i opracowanie algorytmów terapeutycznych. Przy zachowaniu odpowiednich zasad kwalifikacji oraz monitorowania pacjentów metotreksat umożliwia skuteczne i bezpieczne leczenie chorych na łuszczycę w codziennej praktyce klinicznej. W ostatnim czasie coraz większą popularność zyskuje metotreksat w formie roztworu do wstrzykiwań, stosowany podskórnie. Charakteryzuje się on szybszym efektem terapeutycznym i większą skutecznością, zwłaszcza gdy zalecane jest leczenie dawkami powyżej 15 mg/tydzień. Duża grupa pacjentów, u których metotreksat w formie doustnej powodował działania niepożądane w postaci dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, podaje lepszą tolerancję leku w formie podskórnej. Mimo dynamicznego rozwoju nowoczesnych metod terapii łuszczycy w ostatnich latach metotreksat wydaje się lekiem ponadczasowym. Stosowany może być nie tylko w monoterapii, ale także w skojarzeniu z lekami biologicznymi, głównie inhibitorami czynnika martwicy nowotworu (tumor necrosis factor alpha – TNF-alfa). Taka terapia poprawia skuteczność leczenia i zmniejsza ryzyko tworzenia przeciwciał skierowanych przeciwko lekowi biologicznemu.

Czytaj więcej