Odmienności dermatoz u młodzieży w wieku dojrzewania

Wiadomości dermatologiczne

Przebieg chorób skóry u młodzieży w wieku dojrzewania charakteryzuje się zarówno pewnymi podobieństwami, jak i różnicami w porównaniu do populacji pediatrycznej oraz osób dorosłych. Dotyczy to m.in. nasilenia objawów, lokalizacji i morfologii zmian oraz podejścia terapeutycznego. Ze względu na procesy hormonalne zachodzące w organizmie, typowe dla nastolatków dermatozy to trądzik zwyczajny, łojotokowe zapalenie skóry oraz nadmierna potliwość. Obraz kliniczny trądziku zwyczajnego różni się od postaci tej choroby występującej u dorosłych. Także łuszczyca cechuje się odmiennościami, przede wszystkim łagodniejszym nasileniem objawów oraz większym wpływem czynników środowiskowych. Atopowe zapalenie skóry coraz częściej dotyczy nastolatków, co powoduje konieczność przeprowadzenia większej liczby badań dotyczących tej grupy wiekowej. Należy pamiętać, że obraz własnego ciała odgrywa dużą rolę w życiu młodzieży, a ze względu na niedojrzałość emocjonalną pacjenci ci są bardziej podatni na stres. Niezwykle ważne w terapii przewlekłych i nawrotowych dermatoz jest zapewnienie pomocy psychologicznej, a także zwrócenie szczególnej uwagi na przestrzeganie zaleceń terapeutycznych.

Okres dojrzewania to czas zmian w organizmie człowieka – zarówno w sferze biologicznej, psychicznej, psychoseksualnej, jak i społecznej. Wiele zachodzących procesów przebiega inaczej niż u dzieci lub u osób dorosłych. Niektóre choroby skóry charakteryzują się pewnymi różnicami w prezentacji klinicznej, nasileniu zmian, a także schematach leczenia. W artykule przedstawione zostaną wybrane dermatozy występujące u młodzieży ze szczególnym zwróceniem uwagi na charakterystyczne jednostki chorobowe dla tego okresu lub na ich odmienności w porównaniu do pozostałych grup wiekowych.
Problemy skórne młodzieży są głównie związane ze zmianami hormonalnymi zachodzącymi w organizmie, przede wszystkim ze zmianami stężenia androgenów w surowicy krwi, które wpływają m.in. na gruczoły łojowe, potowe oraz na włosy. W efekcie charakterystycznymi dolegliwościami dla tej grypy wiekowej są: trądzik zwyczajny, łojotokowe zapalenie skóry oraz nadmierna potliwość [1, 2].

POLECAMY

Trądzik zwyczajny

Trądzik zwyczajny to najczęstsza choroba skóry, kojarzona przede wszystkim z okresem dojrzewania. Uważa się, że dotyczy ok. 80% osób wieku 11–30 lat, a biorąc pod uwagę także przypadki o niewielkim nasileniu, dotyka nawet 100% ludzi w tym wieku [3]. Szczyt występowania przypada na 14–17 lat u dziewcząt oraz 16–19 lat u chłopców, a więc obejmuje okres dojrzewania [4]. W tym czasie dochodzi do wzrostu wydzielania androgenów, które pobudzając gruczoły łojowe, nasilają łojotok. U młodzieży zwiększa się także stężenie insulinopodobnego czynnika wzrostu 1 (IGF-1), który również wiąże się z łojotokiem. Nadprodukcja łoju jest jednym z mechanizmów powstawania trądziku. Kolejny to hiperkeratoza ujść mieszków włosowych prowadząca do zablokowania gruczołów łojowych, w których namnażają się bakterie Propionibacterium acnes. Bakterie z tej rodziny przyczyniają się do rozwoju reakcji zapalnej, kluczowej dla etiopatogenezy trądziku. W konsekwencji dochodzi do rozwoju zaskórników, grudek, krost i guzków w okolicach łojotokowych, czyli głównie na tzw. strefie T na twarzy, na klatce piersiowej oraz okolicy międzyłopatkowej [5, 6].
Mimo że trądzik uważany jest za chorobę okresu młodzieńczego, jego występowanie wśród osób dorosłych wzrasta. W odróżnieniu od pacjentów w okresie dojrzewania, u których trądzik w równym stopniu dotyczy obu płci, wśród osób dorosłych chorują na niego przede wszystkim kobiety. Częstość występowania trądziku u kobiet po 25. roku życia to ok. 41–54% [7, 8]. W populacji osób dorosłych wyróżnia się dwa typy trądziku: trądzik przetrwały oraz trądzik o późnym początku. Częstszą formą jest trądzik przetrwały. Oba typy dotyczą głównie kobiet i charakteryzują się najczęściej łagodnym lub umiarkowanym nasileniem objawów. Z kolei wśród nastolatków chłopcy częściej niż dziewczęta rozwijają ciężką postać trądziku. W literaturze opisywane są dwie postaci kliniczne trądziku osób dorosłych, pierwsza – najczęstsza, charakteryzuje się zmianami zapalnymi. Są to guzki oraz krosty zlokalizowane w 1/3 dolnej części twarzy...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • Roczną prenumeratę kwartalnika "Wiadomości dermatologiczne"
  • Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
  • Zniżki w konferencjach organizowanych przez redakcję
  • ...i wiele więcej!

Przypisy