Autor: Patrycja Rogowska

Enzym 5-α-reduktaza odpowiada za konwersję testosteronu do dihydrotestosteronu (DHT), który jest uważany za jeden z głównych czynników odpowiedzialnych za występowanie łysienia androgenowego u kobiet (female androgenetic alopecia – FAGA). Finasteryd i dutasteryd są obecnie jedynymi lekami hamującymi 5-α-reduktazę wykorzystywanymi w terapii pacjentek z FAGA. Wzrasta zainteresowanie branży farmaceutycznej w opracowywanie produktów zawierających substancje roślinne, przeznaczonych do leczenia łysienia androgenowego. Rośliny zawierające fitosterole są już powszechnie stosowane w leczeniu łagodnego przerostu gruczołu krokowego (benign prostatic hyperplasia – BPH), z uwagi na ich właściwości hamujące 5-α-reduktazę. Antyandrogeny pochodzenia roślinnego to m.in. ekstrakty z palmy sabałowej, śliwy afrykańskiej, zielonej herbaty, nasion dyni, z rozmarynu i lukrecji gładkiej. Naturalnie występujące inhibitory 5-α-reduktazy mogą się stać w przyszłości użyteczną metodą wspomagania terapii łysienia androgenowego u kobiet, jednak potrzebne są dalsze badania potwierdzające ich skuteczność kliniczną oraz rozwiązujące problem dawkowania i profilu bezpieczeństwa. W pracy omówiono różne substancje mające działanie hamujące 5-α-reduktazę i możliwości ich wykorzystania w leczeniu łysienia androgenowego o łagodnym lub umiarkowanym nasileniu u kobiet.

Ziarniniakowatość z zapaleniem naczyń (granulomatosis with polyangiitis – GPA) jest rzadką chorobą o nieznanej etiologii, cechującą się martwiczym zapaleniem naczyń oraz tworzeniem ziarniniaków. Choroba może występować w wielu lokalizacjach narządowych, najczęściej zajmując górne i dolne drogi oddechowe oraz nerki. U większości pacjentów stwierdza się autoprzeciwciała przeciwko cytoplazmie neutrofilów (antineutrophil cytoplasmic antibodies – ANCA), którym przypisuje się rolę patogenetyczną. Standardem w leczeniu postaci uogólnionych choroby jest cyklofosfamid w połączeniu ze sterydoterapią. W artykule przedstawiony zostanie przypadek 49-letniej pacjentki z rozpoznaniem GPA z zajęciem górnych dróg oddechowych pod postacią owrzodzeń jamy ustnej, perforacji przegrody nosa i typowymi zmianami histopatologicznymi w materiale biopsyjnym. Leczenie chorej obejmowało terapię systemową azatiopryną, cyklofosfamidem, cyklosporyną A, mykofenalem mofetylu, prednizonem oraz adalimumabem i infliksymabem z niezadowalającym efektem klinicznym. Ze względu na postępujące pogorszenie stanu chorej, progresję zmian z zakresie górnych dróg oddechowych, epizody zachłystywania treścią pokarmową, hipogammaglobulinemię oraz nawroty ciężkich zakażeń dróg oddechowych wymagających leczenia antybiotykami i stanowiących dla pacjentki leczonej immunosupresyjnie zagrożenie posocznicą, podjęto decyzję o leczeniu immunoglobulinami. Po zastosowanym leczeniu obserwowano znaczną poprawę miejscową w zakresie błon śluzowych jamy ustnej i istotną redukcję dolegliwości bólowych.