Łuszczycowe zapalenie stawów (ŁZS) rozwija się stosunkowo często u chorych na łuszczycę. Należy do grupy chorób reumatycznych określanych jako spondyloartropatie zapalne. Obraz kliniczny choroby jest bardzo zróżnicowany. Zajęcie układu ruchu i skóry może być bardziej lub mniej nasilone. W przebiegu choroby mogą dominować objawy osiowe z zajęciem tylko stawów kręgosłupa, zapalenie pojedynczych stawów, palców, zapalenie przyczepów ścięgnistych bądź postacie naśladujące swoim obrazem reumatoidalne zapalenie stawów. Zmienność obrazu klinicznego powoduje, że ŁZS jest często rozpoznawane
z dużym opóźnieniem, co skutkuje opóźnieniem rozpoczęcia właściwego leczenia. Łuszczycowemu zapaleniu stawów mogą towarzyszyć inne choroby z grupy zapalnych immunologicznie zależnych (immune-mediated inflammatory diseases – IMIDs), takie jak zapalenie błony naczyniowej oka czy nieswoiste choroby zapalne jelit oraz często zespół metaboliczny z jego powikłaniami. Nowoczesne leczenie ŁZS jest prowadzone zgodnie z zasadami leczenia ukierunkowanego na cel, które obejmują zalecenia niefarmakologiczne i farmakologiczne. Lekarze dysponują już wieloma lekami syntetycznymi i biologicznymi, które w celowany sposób ukierunkowane są na główne zaburzenia immunologiczne identyfikowane w ŁZS.
Dział: Otwarty dostęp
Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest przewlekłą, zapalną chorobą skóry, charakteryzującą się częstymi nawrotami i intensywnym świądem. Jednym z kryteriów rozpoznania jest wywiad rodzinny w kierunku atopii (występowanie AZS, astmy, alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa lub spojówek). Morfologia zmian w przebiegu AZS różni się w zależności od wieku chorego. AZS jest jedną z najczęstszych chorób skóry i najczęściej rozpoczyna się we wczesnym dzieciństwie. Uważa się, że 60% wszystkich przypadków ma początek w 1. r.ż., a 90% przed ukończeniem 5. r.ż.
Blizny powstają w wyniku urazów, stanów zapalnych, zabiegów chirurgicznych. Działanie terapeutyczne w zakresie leczenia blizn zależy od jej lokalizacji, wielkości, czasu, jaki minął od powstania blizny oraz jej typu morfologicznego, a także doświadczenia lekarza podejmującego leczenie. Obecnie istnieje wiele sposobów leczenia blizn, jednak żadna metoda nie pozwala całkowicie usunąć blizn przerosłych i keloidów. Zalecane jest łączenie różnych metod leczenia. Rana przewlekła to rana, która nie goi się w spodziewanym czasie i która nie odpowiada na konwencjonalną terapię. Najczęściej spotykanymi ranami przewlekłymi są: owrzodzenia żylne, odleżyny i stopa cukrzycowa. Leczenie ran przewlekłych wciąż jest olbrzymim problemem dla współczesnej medycyny. Ze względu na niezwykle złożoną patologię rany przewlekłej tylko wielokierunkowe i całościowe podejście do leczenia może przynieść pożądany efekt kliniczny.
Trądzik różowaty (rosacea) jest przewlekłą dermatozą zapalną twarzy, występującą głównie u kobiet. Uważa się, że podstawową rolę w powstawaniu wykwitów odgrywa zaburzona odpowiedź immunologiczna i nieprawidłowości w zakresie układu naczyniowego skóry. Leczenie schorzenia jest trudne i długotrwałe.
Infekcje bakteryjne skóry przebiegają w postaci pierwotnego zakażenia skóry lub wtórnego nadkażenia wcześniej zmienionej chorobowo skóry. Przewlekłe dermatozy zapalne, zwłaszcza jeżeli towarzyszy im świąd oraz defekt bariery naskórkowej, sprzyjają rozwojowi wtórnych nadkażeń bakteryjnych. W strategii terapeutycznej chorób zapalnych z wtórnym nadkażeniem bakteryjnym kluczowe jest, aby równolegle z prawidłowym rozpoznaniem choroby ordynować racjonalne leczenie. Poza leczeniem aktywnych objawów zakażenia bakteryjnego należy leczyć także zaburzenia, które sprzyjają ich rozwojowi i przeciwdziałać przewlekłemu zapaleniu, na podłożu którego rozwinęło się nadkażenie bakteryjne. Obecnie lekarze mają do wyboru zoptymalizowane leczenie, które łączy w jednym preparacie lek przeciwzapalny z przeciwbakteryjnym, zamknięte w unikalnej formule kremu lipidowego umożliwiającego skuteczne, bezpieczne i dobrze tolerowane leczenie.
Teoria mikrobiotyczna zakłada, że podstawowe znaczenie w rozwoju procesów regulujących odporność i tolerancję immunologiczną na antygeny zewnętrzne mają drobnoustroje zasiedlające przewód pokarmowy (mikrobiota jelitowa). Wynikiem zmiany ich składu jest modulacja odpowiedzi immunologicznej. Probiotyki przywracają prawidłowy skład bioty jelitowej i z tego powodu wydają się korzystną opcją wspomagania leczenia dzieci z chorobami alergicznymi. W artykule przedstawiono możliwe mechanizmy wpływu bakterii probiotycznych na proces leczenia atopowego zapalenia skóry.
Łuszczyca jest przewlekłą, genetycznie uwarunkowaną chorobą zapalną skóry, dotyczącą ok. 1–3% ogólnej populacji. U ok. 70–80% pacjentów wykwity skórne mają niewielkie nasilenie (łagodna postać łuszczycy) i wymagają jedynie stosowania leków miejscowych, u pozostałych osób (umiarkowana i ciężka postać łuszczycy) konieczne jest wdrożenie fototerapii czy leczenia ogólnego.
Do nowych leków stosowanych na polskim rynku w leczeniu łuszczycy zalicza się aprenilast, kwas fumarynowy oraz nową grupę leków biologicznych działających na interleukinę 17 (IL-17). Interleukina 17 jest naturalnie występującą cytokiną uczestniczącą w odpowiedziach zapalnych i immunologicznych, odgrywającą kluczową rolę w patogenezie łuszczycy plackowatej oraz łuszczycowego zapalenia stawów.
Antybiotykoterapia miejscowa jest wartościową alternatywą dla leczenia ogólnego ze względu na ograniczenie ogólnoustrojowych działań niepożądanych i możliwość stosowania antybiotyku wyłącznie w miejscu infekcji. Znany od kilkudziesięciu lat kwas fusydowy jest antybiotykiem wąskospektralnym o silnym działaniu przeciwbakteryjnym, często stosowanym w codziennej praktyce dermatologicznej. Wykazuje dużą skuteczność w leczeniu występujących zakażeń skóry, szczególnie tych o etiologii Staphyococcus aureus. Dane z wielu badań klinicznych dowodzą, że terapia miejscowa kwasem fusydowym, także w połączeniu z miejscowymi glikokortykosteroidami, jest skuteczna, bezpieczna i dobrze tolerowana przez pacjentów. Staphyococcus aureus jest jednym z najczęstszych czynników etiologicznych zakażeń skóry. Chorzy z atopowym zapaleniem skóry istotnie częściej są skolonizowani przez S. aureus. Bakteria produkuje toksyny będące superantygenami zdolnymi do aktywacji i podtrzymania odpowiedzi zapalnej w skórze. Uważa się, że S. aureus ma istotne znaczenie w patofizjologii wyprysku i może być przyczyną niepowodzenia terapii. Zastosowanie kwasu fusydowego z glikokortykosteroidem w leczeniu wyprysku atopowego okazało się skuteczne, co potwierdzają dane z badań klinicznych.
Technologia wytwarzania środków do mycia ma długą historię. Wszelkie kierunki rozwoju miały na uwadze pozyskiwanie bezpiecznych środków do mycia ciała, włosów oraz twarzy. Bezpieczeństwo tych środków jest ściśle związane z surfaktantami (surface active compounds – SAC) zastosowanymi w preparacie, ale nie bez znaczenia są także substancje towarzyszące. Bardzo często przyczyną problemów skórnych, takich jak: suchość skóry, podrażnienie, świąd, mogą być stosowane środki do mycia. Do kontaktu skóry z surfaktantami dochodzi nie tylko podczas zabiegów higienicznych, ale również ze względu na powszechność ich występowania w czasie styczności z środkami chemii gospodarczej, żywnością i innymi. Z tego względu pewne grupy zawodowe są szczególnie narażone na kontakt z detergentami. Zrozumienie interakcji skóra – bariera skórna – surfaktant oraz konsekwencje kliniczne tych zjawisk wydają się bardzo ważne dla właściwego planowania procesu terapeutycznego w chorobach skóry oraz alergologii.
Leki przeciwhistaminowe (LP) należą do grupy farmaceutyków najczęściej zalecanych w klinicznej praktyce pediatrycznej oraz w dermatologii dziecięcej. Zgodnie ze statystycznymi danymi z roku 2006 ocenianymi przez międzynarodową instytucję ds. statystyki medycznej (International Medical Statistic – IMS), we wspomnianym roku sprzedano prawie 2 mln jednostek przeciwhistaminowych przeznaczonych do leczenia pediatrycznego, co przekłada się na prawie 6 mln euro. We wspomnianej grupie niestety prawie 34% stanowiły LP pierwszej generacji, których panel działań niepożądanych jest bardzo szeroki, z uczuciem sedacji na czele. Z tego względu w istotnym stopniu zintensyfikowane zostały badania w zakresie wszelkich aspektów stosowania m.in. LP (obecnie już nowej generacji) w populacji dzieci. Stosowanie ich w tej grupie pacjentów musi spełniać wszelkie wymagania, zwłaszcza w zakresie ich bezpieczeństwa, i w maksymalnym stopniu zapewniać gwarantowaną skuteczność.
Choroby włosów niezależenie od wieku zawsze budzą niepokój i obawy pacjenta. Utrata włosów u dzieci może skutkować zaburzeniami natury psychologicznej, będącymi z kolei przyczyną późniejszych nieprawidłowości rozwojowych u małych pacjentów. W niniejszym artykule przedstawiono charakterystykę oraz diagnostykę różnicową częstych przyczyn utraty włosów u dzieci.
Choroby alergiczne uznawane są obecnie za jedne z najczęściej rozpoznawanych chorób przewlekłych. Ich pierwsze objawy mogą się pojawiać już we wczesnym dzieciństwie i utrzymywać nawet przez całe życie pacjenta. Powodują one znaczne pogorszenie jakości życia chorych, prowadzą do ich istotnej absencji chorobowej w szkole i w pracy zawodowej, obniżonej efektywności profesjonalnej, a to z kolei przekłada się na bardzo wysokie koszty społeczne. Skuteczne i bezpieczne leczenie chorób alergicznych jest więc jednym z podstawowych wyzwań dla zdrowia publicznego i powinno być prowadzone w zakresie interdyscyplinarnym, czyli przez wszystkich lekarzy specjalistów medycyny rodzinnej, internistów i pediatrów we współpracy z alergologami, laryngologami i dermatologami.