Wstęp
Atopowe zapalenie skóry (AZS) dotyczy ok. 20% populacji pediatrycznej oraz do 10% populacji dorosłych [1]. Zwykle zaczyna się w wieku niemowlęcym i dziecięcym, ale może się pojawić po raz pierwszy dopiero w wieku dorosłym. U 40–80% dzieci ustępuje do piątego roku życia, a u 20% pacjentów utrzymuje się do wieku dorosłego [2, 3]. Zmiany skórne lokalizują się głównie w okolicy powierzchni zgięciowych stawów, szyi, twarzy, a także w okolicach nadgarstków, powierzchni grzbietowej stóp oraz dłoni. W ostrej fazie choroby mogą się pojawiać pęcherzyki, sączenie, pęknięcia, w fazie podostrej – suche, łuszczące się, rumieniowe grudki, a w fazie przewlekłej z powodu drapania skóra może stać się grubsza, pojawia się lichenifikacja.
Zmianom skórnym zwykle towarzyszy świąd [4]. Atopowe zapalenie skóry jest też często pierwszą składową marszu atopowego, w którym następnie mogą się rozwinąć alergiczny nieżyt nosa, astma oskrzelowa i alergie pokarmowe [2, 4, 5]. Choroba oraz sposób jej leczenia wpływają na wiele aspektów życia, w tym zdrowie psychiczne, aktywność fizyczną, sen, relacje międzyludzkie, budżet domowy, zdolność do pracy, nauki oraz innych aktywności, i obniżają jakość życia pacjentów oraz ich rodzin [6].
POLECAMY
Patogeneza choroby
Patogeneza choroby jest złożona i obejmuje wzajemnie na siebie oddziałujące czynniki genetyczne, zaburzenia immunologiczne, uszkodzenie bariery naskórkowej, zmiany w składzie lipidów oraz zaburzenia równowagi mikrobiologicznej [2]. Zmiany w mikrobiomie dotyczą głównie obecności Staphylococcus aureus, który częściej kolonizuje skórę osób z AZS niż zdrowych w wyniku defektu bariery naskórkowej i zdolności tej bakterii do zasiedlania skóry objętej stanem zapalnym. Jego obecność wpływa na zaostrzenie objawów chorobowych [2].
Liczne badania dowodzą, że znaczącą rolę w patogenezie atopowego zapalenia skóry odgrywają czynniki genetyczne, na co wskazuje zwiększone ryzyko występowania AZS u dzieci, których jedno lub dwoje rodziców choruje na tę lub inną chorobę atopową. Jest wiele genów, których mutacje mogą predysponować do rozwoju choroby. Wśród najważniejszych wyróżnia się te odpowiadające za funkcjonowanie bariery naskórkowej...