Takrolimus w leczeniu łuszczycy

Wprowadzenie

Łuszczyca jest przewlekłą, zapalną chorobą skóry, która jest jedną z najczęściej rozpoznawanych chorób w praktyce dermatologicznej. W krajach Europy Północnej choroba ta występuje u 1–3% populacji. Patogeneza schorzenia nie jest w pełni poznana, uważane jest ono za chorobę o wielogenowym i wieloczynnikowym modelu dziedziczenia, wywołaną współdziałaniem licznych genów i czynników środowiskowych (infekcje, urazy mechaniczne, stres). Ze względu na zajęcie skóry w okolicach eksponowanych, takich jak twarz, skóra owłosiona głowy czy ręce, choroba wpływa istotnie na jakość życia pacjentów [1, 2]. 
Łuszczyca przebiega z okresami zaostrzeń i remisji, a trwałe wyleczenie nie jest możliwe. Jednak istnieje szereg możliwości leczenia choroby za pomocą leków stosowanych miejscowo i ogólnie. Wybór terapii zależy od stopnia nasilenia łuszczycy, a także od wieku chorego, aktywności zawodowej, wieku prokreacyjnego, chorób współistniejących czy przyjmowanych leków. Należy wybrać taką metodę leczenia, by z jednej strony umożliwiła kontrolowanie przebiegu choroby, maksymalnie ograniczając jej negatywny wpływ na życie pacjenta, a z drugiej strony, aby skutki uboczne długotrwałego leczenia były jak najmniejsze. Terapia miejscowa jest stosowana u większości pacjentów z łuszczycą – w przypadku łagodnej postaci łuszczycy jako jedyna forma leczenia, natomiast w łuszczycy o umiarkowanym lub ciężkim nasileniu jako leczenie uzupełniające, pozwalające na zmniejszenie zapotrzebowania na leczenie systemowe. 
Jedną z opcji leczenia miejscowego jest takrolimus należący do inhibitorów kalcyneuryny [3, 4]. Takrolimus (FK-506) jest makrolidem, po raz pierwszy otrzymanym z fermentującej kolonii promieniowca Streptomyces tsukubaensis w Japonii. Nazwa preparatu pochodzi od góry Tsukuba (T), rejonu, gdzie został wykryty, części nazwy makrolid (acrol) oraz od immunosupresji (imus). Początkowo takrolimus był stosowany systemowo w transplantologii w celu zapobiegania odrzucaniu przeszczepu. W postaci maści został wprowadzony do leczenia atopowego zapalenia skóry (AZS) w Japonii w 1999 r., a następnie w USA w 2000 r. i w Europie w...