Zastosowanie miejscowych inhibitorów kalcyneuryny w leczeniu atopowego zapalenia skóry u dzieci

Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest przewlekłą, zapalną chorobą skóry o charakterze nawrotowym, zwykle rozpoczynającą się we wczesnym dzieciństwie. Szacuje się, że dotyczy około 15–25% populacji dziecięcej. U 45% dzieci chorych na AZS pierwsze objawy pojawiają się do 6. m.ż., a u ok. 60% przed ukończeniem 1. r.ż. Patogeneza AZS jest złożona, a uczestniczą w niej czynniki genetyczne, immunologiczne, środowiskowe i psychosomatyczne. Podstawowym zaburzeniem prowadzącym do powstawania objawów klinicznych jest defekt bariery naskórkowej, co skutkuje suchością skóry, kolonizacją jej przez drobnoustroje oraz penetracją alergenów w głąb skóry [1–4].

AZS cechuje się zróżnicowaną morfologią oraz lokalizacją wykwitów zależnie od wieku pacjenta. U niemowląt zmiany skórne przybierają postać grudkowo-wysiękową na rumieniowym podłożu, często zlokalizowane są na twarzy, płatkach uszu, w obrębie skóry owłosionej głowy oraz na powierzchniach wyprostnych kończyn, a bardzo rzadko w okolicy pieluszkowej. U młodszych dzieci zmiany przyjmują postać wykwitów rumieniowo-grudkowych, często z towarzyszącą lichenifikacją. Lokalizują się one w okolicy dołów podkolanowych, łokciowych, powierzchniach grzbietowych rąk i stóp oraz na skórze twarzy i szyi. U młodzieży obserwuje się zwykle zmiany skórne o charakterze wypryskowym, podobnie jak w młodszej grupie wiekowej lokalizujące się w okolicach zgięciowych oraz twarzy, szyi i grzbietowych powierzchniach rąk. Zmianom towarzyszy zwykle świąd, co skutkuje intensywnym drapaniem skóry przez pacjenta i powstawaniem przeczosów, nadżerek i strupów, z możliwością rozwoju wtórnego nadkażenia bakteryjnego [1–4].

Rozpoznanie AZS ustala się na podstawie charakterystycznego obrazu klinicznego, opierając się na czterech kryteriach większych i dwudziestu trzech kryteriach mniejszych Hanifina i Rajki, przy czym do rozpoznania konieczne jest spełnienie przynajmniej trzech kryteriów większych i trzech mniejszych. Ważną skalą oceniającą nasilenie procesu chorobowego w AZS jest skala SCORAD (Severity Scoring of Atopic Dermatitis) [1, 2]. 

W terapii AZS zastosowanie znajduje szereg preparatów do stosowania miejscowego, które dobiera się zależnie od wieku dziecka, stopnia nasilenia zmian skórnych i chorób współtowarzyszących. Nie bez znaczenia pozostaje także prawidłowa, codzienna pielęgnacja skóry, która powinna być przeprowadzana zawsze, niezależnie od wieku i stopnia nasilenia zmian skórnych [1, 2]. 

Jedną z opcji terapeutycznych AZS, która cechuje się dużą skutecznością i dobrym profilem bezpieczeństwa, a jednocześnie relatywnie niewielkimi działaniami niepożądanymi, są miejscowe inhibitory kalcyneuryny (mIK).

Inhibitory kalcyneuryny

Inhibitory kalcyneuryny (CI, ang. calcineurin inhibitors) to substancje wiążące się z cytoplazmatycznym białkiem FK-506, co prowadzi do powstania kompleksu hamującego fosfatazę kalcyneuryny i...