Trądzik zwyczajny jest jedną z najczęstszych i najbardziej obniżających jakość życia dermatoz. To przewlekła choroba zapalna jednostek włosowo-łojowych, z występowaniem mikrozaskórników, zaskórników otwartych i zamkniętych oraz grudek i krost. Dotyczy 80–100% osób pomiędzy 11. a 30. rokiem życia, jednak najczęściej ma postać łagodną. Tylko u ponad 10% chorych występują ciężkie postacie zapalne. W tych postaciach trądziku można stwierdzić obecność wykwitów takich jak torbiele, guzki i ropnie [1–5].
Szczyt zapadalności na trądzik występuje między 14. a 17. rokiem życia u kobiet i 16. a 19. rokiem życia u mężczyzn. W okresie przedmiesiączkowym u ok. 60–70% kobiet obserwuje się pogarszanie się zmian trądzikowych [6, 7]. Dość duża grupa chorych ma utrzymujące się zmiany w wieku dorosłym, co może dotyczyć nawet do 50% pacjentów [1–5]. Powyżej 25. roku życia trądzik na twarzy występuje u 54% kobiet i 40% mężczyzn [2]. Nie można przewidzieć czasu trwania trądziku, u części chorych ma on tendencję do przewlekania się i trwania wiele lat.
Zmiany w przebiegu trądziku najczęściej stwierdza się na twarzy i na plecach, rzadziej na klatce piersiowej. Czasem zmiany chorobowe są zlokalizowane na ramionach oraz na pośladkach [6].
Wyróżniamy następujące postacie trądziku:
POLECAMY
- zaskórnikowy,
- grudkowo-krostkowy,
- ropowiczy,
- torbielowaty,
- skupiony,
- bliznowcowy.
Postać grudkowo-krostkowa towarzyszy z reguły postaci zaskórnikowej i ropowiczej. Ponadto wyodrębnia się rzadsze postacie trądziku, takie jak piorunujący oraz z wydrapania. W codziennej praktyce ten podział jest wykorzystywany do włączenia odpowiednio dobranego leczenia i przy ocenie efektów terapeutycznych [1–5].
Patogeneza trądziku
Do podstawowych procesów patogenetycznych w przebiegu tworzenia się zmian trądzikowych zalicza się:
- nadprodukcję łoju,
- kolonizację gruczołów łojowych przez
- Cutibacterium acnes,
- zaburzenia rogowacenia ujść jednostek włosowo-łojowych,
- rozwój procesu zapalnego.
Zjawiska te, wzajemnie ze sobą powiązane, indukują procesy immunologiczne, które wskazują obecnie na powstanie zapalenia przed zaburzeniami rogowacenia w procesie powstawania zaskórników. Limfocyty T CD4+ i makrofagi są stwierdzane w obrębie jednostki włosowo-łojowej, przed zaburzeniami rogowacenia, a prozapalne cytokiny takie jak IL-1 i IL-6 stymulują proliferację keratynocytów, a następnie powstawanie zaskórników [8]. W procesie powstawania stanu zapalnego znaczenie mają zasiedlające jednostkę włosowo-łojową C. acnes oraz łój produkowany przez sebocyty [8].
Cutibacterium acnes można wykryć nie tylko w obrębie zmian zapalnych, lecz także w zaskórnikach. Opisano jej udział we wszystkich procesach powstawania choroby: w zapaleniu, zaburzeniu produkcji łoju i keratynizacji. Bakteria ta występuje na skórze większości zdrowej populacji, dlatego uważa się,...