Nowe metody terapii ogólnej atopowego zapalenia skóry, które dotychczas zostały zaakceptowane przez Europejską Agencję Leków (EMA)

Wiadomości dermatologiczne

Atopowe zapalenie skóry (AZS) to częsta przewlekła choroba zapalna skóry o złożonej patogenezie, charakteryzująca się występowaniem okresów nawrotów i remisji. Występuje zarówno u dzieci, jak i u dorosłych, przeważa jednak w populacji pediatrycznej. Na jej rozwój mają wpływ czynniki genetyczne i środowiskowe, uszkodzenie bariery naskórkowej, zaburzenia w układzie immunologicznym oraz zakłócenie równowagi mikrobiologicznej. Najważniejsze objawy AZS to świąd, suchość skóry oraz wykwity skórne o charakterze wyprysku o charakterystycznej lokalizacji. Choroba ta w znaczącym stopniu przyczynia się do pogorszenia jakości życia. Pacjenci, u których AZS ma nasilenie umiarkowane lub ciężkie, a leczenie miejscowe nie przynosi zadowalających efektów lub jest przeciwwskazane, są kandydatami do leczenia systemowego. W ostatnich latach pojawiło się wiele badań, które wykazały skuteczność nowych, obiecujących terapii w leczeniu AZS. Ponadto na listopadowej liście refundacyjnej leków w Polsce znalazł się pierwszy lek biologiczny do leczenia AZS – dupilumab. Poniższy artykuł przedstawia nowoczesne leki, które realnie zostały zatwierdzone przez EMA (European Medicines Agency) oraz FDA (Food and Drug Administration) do leczenia atopowego zapalenia skóry.

Atopowe zapalenie skóry to przewlekła choroba zapalna skóry charakteryzująca się okresami nawrotów i remisji. Jest najczęstszą dermatozą wieku dziecięcego, dotykającą prawie 20% populacji pediatrycznej. W grupie dorosłych częstość występowania AZS szacuje się na poziomie 2–10% [1]. 
Na rozwój atopowego zapalenia skóry ma wpływ wiele czynników. Należą do nich: czynniki genetyczne, czynniki środowiskowe, nieprawidłowe funkcjonowanie bariery naskórkowej, zaburzenia immunologiczne oraz zakłócenie równowagi mikrobiologicznej. Najbardziej charakterystycznym objawem choroby jest uporczywy świąd oraz wykwity skórne o charakterze wyprysku pojawiające się w typowych dla wieku lokalizacjach. Atopowe zapalenie skóry wiąże się ze znacznym pogorszeniem jakości życia pacjentów, wpływając negatywnie na jakość snu, koncentrację, relacje towarzyskie. W przebiegu AZS obserwuje się zaburzenia depresyjne oraz lękowe [2]. 
Leczenie ogólne atopowego zapalenia skóry jest zarezerwowane dla pacjentów, u których przebieg choroby jest umiarkowany lub ciężki, a leczenie miejscowe nie przynosi zadowalających rezultatów i nie zapewnia kontroli objawów. 
Do niedawna wachlarz opcji terapeutycznych pozostawał ograniczony, zwłaszcza w grupie pediatrycznej, a zastosowanie części leków, choć skutecznych, wiązało się z działaniami niepożądanymi przy ich długotrwałym przyjmowaniu. Do dyspozycji w leczeniu AZS o ciężkim przebiegu do tej pory zalecane były: systemowe kortykosteroidy (krótkie pulsy), cyklosporyna A, metotreksat, azatiopryna oraz mykofenolan mofetylu. Wśród tych leków jedynie cyklosporyna A jest zarejestrowana do leczenia dorosłych z ciężką postacią AZS. Kortykosteroidy systemowe są stosowane we wszystkich rekomendacjach, podkreśla się jednak zalecenie ich krótkoterminowego stosowania. Pozostałe leki stanowią grupę off-label w leczeniu AZS. Zatem leczenie postaci umiarkowanej i ciężkiej AZS stanowiło dotychczas wyzwanie. 
Ostatnie lata obfitowały w wiele badań klinicznych nad lekami, które skupiają się na hamowaniu składowych układu immunologicznego, bezpośrednio lub pośrednio zaangażowanych w procesy leżące u podłoża reakcji zapalnej w atopowym zapaleniu skóry. W ten sposób pojawiły się dwie nowe strategie terapeutyczne w leczeniu ogólnym: przeciwciała monoklonalne skierowane przeciwko interleukinom lub ich receptorom oraz leki drobnocząsteczkowe hamujące szlaki sygnałowe JAK-STAT. 

POLECAMY

Leki z grupy przeciwciał monok

...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • Roczną prenumeratę kwartalnika "Wiadomości dermatologiczne"
  • Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
  • Zniżki w konferencjach organizowanych przez redakcję
  • ...i wiele więcej!

Przypisy