Możliwości terapeutyczne w półpaścu

Wstęp

Półpasiec (herpes zoster – HZ) jest chorobą zakaźną spowodowaną reaktywacją wirusa ospy wietrznej i półpaśca (Varicella zoster virus – VZV; ludzki wirus herpes typu 3). Do zakażenia dochodzi najczęściej w dzieciństwie, w takcie którego stymulowany jest układ odporności komórkowej, co zapobiega dalszemu zakażeniu i reaktywacji. Okres latencji może trwać wiele lat [1]. Do reaktywacji wirusa dochodzi w wyniku zmniejszenia odporności w przebiegu innych chorób osłabiających układ odpornościowy, zwłaszcza chorób nowotworowych, leczenia immunosupresyjnego, przewlekłych chorób narządów wewnętrznych oraz starzenia się organizmu [2, 3]. 

Klinicznie zmiany charakteryzują się występowaniem pęcherzyków wypełnionych treścią surowiczą. Pojawienie się pęcherzyków jest zwykle poprzedzone objawami prodromalnymi, polegającymi na występowaniu zmian rumieniowych z towarzyszącymi dolegliwościami subiektywnymi o różnym nasileniu, takimi jak świąd, przeczulica i bolesność okolicy. Zmiany skórne najczęściej są ograniczone do jednego–dwóch dermatomów, najczęściej w okolicy tułowia. Innymi okolicami, gdzie dochodzi do wystąpienia zmian chorobowych, są twarz, oczy oraz uszy w wyniku zajęcia obszaru zaopatrywanego przez nerw trójdzielny [4–6]. 

Leczenie półpaśca powinno być spersonalizowane w zależności od nasilenia zmian chorobowych, dolegliwości subiektywnych, a zwłaszcza bólu, oraz fazy choroby i zajętej okolicy. Celem leczenia jest poprawa wyników dotyczących jakości życia dotkniętych chorobą pacjentów, ograniczenia nasilenia i czasu trwania objawów skórnych oraz nasilenia i czasu trwania ostrego bólu związanego z półpaścem (acute zoster-associated pain – ZAP). Ponieważ neuralgia popółpaścowa (post-herpetic neuralgia – PHN) jest najczęstszym następstwem półpaśca, zmniejszenie częstości jej występowania jest głównym drugorzędowym celem leczenia. Częstość ta zwykle wzrasta wraz z wiekiem, osiągając ponad 10 przypadków na 1000 osób w wieku ≥70. roku życia.

Od czasu wprowadzenia acyklowiru i innych leków przeciwwirusowych w latach 80. XX w. wyniki leczenia półpaśca znacznie się poprawiły. Nadal jednak wielu pacjentów pomimo ustąpienia zmian skórnych ma różne dolegliwości bólowe o charakterze neuralgii, które w znacznym stopniu obniżają jakość życia. Dlatego też bardzo ważne jest odpowiednie leczenie. Jego podstawą są leki miejscowe, ogólnie przeciwwirusowe, leczenie bólu i powikłań, a zwłaszcza profilaktyka, czyli szczepienia [4, 7, 8].

Leczenie miejscowe

Przed włączeniem leczenia miejscowego należy ocenić aktualny stan skóry, nasilenie zmian chorobowych...