Leczenie pokrzywki u chorych na COVID-19: systematyczny przegląd danych

Wiadomości dermatologiczne

W okresie pandemii COVID-19 zaobserwowano na świecie zauważalny wzrost generalnej zachorowalności w populacji ludzkiej. Dodatkowo wzrost ogólnego odsetka niepowodzeń terapeutycznych (śmiertelności) dotyczący rozmaitych chorób zaliczanych do odmiennych dziedzin nauk medycznych, jak również zdecydowany wzrost zapotrzebowania na szeroki panel świadczeń i usług medycznych.
W odniesieniu do pokrzywki, niedawno opublikowano wyniki przeglądu danych literaturowych (przegląd piśmiennictwa z zastosowaniem przeglądarek: Medline, EMBASE, Scopus, Cochrane i Google Scholar). Przeprowadzono go przy użyciu takich słów kluczowych jak: COVID-19, koronawirus, SARS-CoV-2, pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy i osutka skórna. Obejmował on okres do 1 sierpnia 2020 r. Ostatecznej analizie poddano 25 pozycji piśmienniczych, które spełniały kryteria włączenia do przeglądu piśmienniczego i były opisami przypadków. Finalnie analizie poddano opisy 26 pacjentów z rozpoznaną pokrzywką i/lub obrzękiem naczynioruchowym, zakażeniem COVID-19 oraz przedstawionym postępowaniem terapeutycznym wraz z jego efektem klinicznym. Większość pacjentów (n = 16,69%) stanowiły osoby w wieku ponad 50 lat. Jednak pokrzywka była rozpoznawana również w zdecydowanie młodszym wieku, nawet u dwumiesięcznego niemowlęcia. Zmiany skórne ustępowały lub ulegały normalizacji na przestrzeni czasowej od 24 godzin do maksymalnie dwóch tygodni po zastosowaniu leczenia przeciwhistaminowego i/lub włączeniu sterydoterapii ogólnej. Nie zanotowano przypadków pokrzywki nawrotowej lub przypadków niereagujących na leczenie sterydami ogólnymi. Leczenie pokrzywki u pacjentów z COVID-19 powinno obejmować leki przeciwhistaminowe oraz sterydoterapię ogólną. Zawsze konieczne jest wdrożenie zindywidualizowanego schematu terapeutycznego.
Konieczne są naturalnie dalsze badania w odniesieniu do pełnego zrozumienia patogenezy pokrzywki w przebiegu infekcji COVID-19. Pomoże to we wczesnej ocenie diagnostycznej i zaplanowaniu stosownej terapii w odniesieniu do poszczególnych przypadków pacjentów. 

Globalna pandemia COVID-19 jest spowodowana ostrym zakażeniem koronawirusem SARS-CoV-2, często ciężkim w przebiegu klinicznym zespołem chorobowym manifestującym się zwłaszcza w zakresie układu oddechowego (COVID-19) [1]. Spowodowało to wysoce istotny wzrost globalnej zachorowalności i śmiertelności populacyjnej oraz znacznie zwiększone zapotrzebowanie na usługi w zakresie opieki medycznej [1–3]. Pierwotnie uznawano, że główne objawy COVID-19 to kaszel i gorączka, jednak z czasem kolejnym objawem klinicznym okazała się utrata lub osłabienie węchu oraz smaku. Wraz z poprawą naszego zrozumienia tej choroby uznano, że zakażenie SARS-CoV-2 może występować z klinicznymi manifestacjami poza układem oddechowym. Jesteśmy teraz świadomi, że może się rozwinąć szeroki panel objawów m.in. ze strony układu nerwowego, przykładowo może dojść do ostrego uszkodzenia mięśni szkieletowych, a także upośledzenia świadomości [4]. Dodatkowe ciężkie infekcje mogą mieć dramatyczny wpływ na czynność/ wydolność zarówno nerek, jak i serca [5].
Ostatnio wyraźnie wzrosło zainteresowanie objawami dermatologicznymi związanymi z zakażeniem SARS-CoV-2. Objawy skórne w trakcie wspomnianego zakażenia po raz pierwszy zgłoszono w Chinach, aczkolwiek częstość ich występowania była niska i wynosiła 0,2% na 1099 przypadków pacjentów zakażonych [6]. Obecnie pojawiają się nowe informacje dotyczące problemu pokrzywki u chorych z rozpoznaniem COVID-19. 
Pokrzywka zgodnie z obowiązującą definicją choroby charakteryzuje się nagłym powstawaniem bąbli pokrzywkowych, którym niejednokrotnie towarzyszy obrzęk naczynioruchowy. Pojawiające się nagle zmiany skórne wywołują u chorych bardzo nasilone uczucie świądu i/lub pieczenia skóry, podczas gdy obrzęk naczynioruchowy może powodować ból i rozpieranie okolicy ciała, którą obejmuje [7]. Celem opublikowanego niedawno przeglądu literaturowego, na który pragnę zwrócić uwagę, była analiza problemu pokrzywki u chorych na COVID-19, z uwzględnieniem aspektów etiopatogenezy choroby oraz możliwości postępowania terapeutycznego w tej grupie pacjentów. 

POLECAMY

Wyniki przeprowadzonej analizy przypadków pokrzywki u chorych na COVID-19 

Po szeroko zakrojonym przeszukiwaniu bazy danych zidentyfikowano 169 artykułów. Spośród nich 34 wybrano do pełnego przeglądu tekstu na podstawie ich tytułu i streszczenia. Ostatecznie wyselekcjonowano 25 artykułów spełniających wymagane do analizy...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • Roczną prenumeratę kwartalnika "Wiadomości dermatologiczne"
  • Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
  • Zniżki w konferencjach organizowanych przez redakcję
  • ...i wiele więcej!

Przypisy