Czy ciężkie ataki obrzęku u chorych z HAE (wrodzonym obrzękiem naczynioruchowym z niedoboru C1 inhibitora) muszą być powikłane zgonami?

Do severe attacks of HAE (hereditary angioedema due to C1 inhibitor deficiency) have to be fatal?

Wiadomości dermatologiczne

Wrodzony obrzęk naczynioruchowy z niedoboru C1 inhibitora esterazy to choroba rzadka. Objawia się obrzękami skóry i błon śluzowych dróg oddechowych i przewodu pokarmowego w mechanizmie nadmiernego uwalniania bradykininy w wyniku braku hamującego działania C1 inhibitora na układ kalikreina-kininy. Objawy i przebieg kliniczny mogą przypominać często występujące w populacji obrzęki towarzyszące pokrzywce, będące wynikiem degranulacji komórek tucznych i uwolnienia histaminy. Odrębny patomechanizm wrodzonego obrzęku naczynioruchowego ma wpływ na przebieg kliniczny i leczenie. Brak skuteczności typowego leczenia (leki przeciwhistaminowe, glikokortykosteroidy, adrenalina), czas trwania obrzęku, brak bąbli pokrzywkowych - to niektóre z typowych cech różnicujących obrzęki bradykininowe od histaminowych. W przypadkach napadów obrzęków zagrażających życiu – obrzęki błony śluzowej górnych dróg oddechowych – zastosowanie odpowiedniego leczenia ma wpływ na przeżycie chorych z HAE. Napady brzuszne przyjmują formę ostrego brzucha, mogą być powikłane niedrożnością, wstrząsem hipowolemicznym. Bez leczenia w wielu przypadkach kończą się niepotrzebną interwencją chirurgiczną. Znajomość mechanizmów odpowiedzialnych za obrzęk naczynioruchowy i klinicznej odmienności dotyczącej objawów i leczenia stanowi niezbędną wiedzę lekarza specjalisty.

Wprowadzenie do problemu chorób rzadkich

W ostatnich latach wzrasta świadomość zjawiska, jakim są choroby rzadkie w obszarze zdrowia publicznego krajów członkowskich Unii Europejskiej (UE). Według zaproponowanej przez Komisję Europejską (KE) definicji choroba rzadka to każda choroba dotykająca mniej niż pięć osób na 10 tys. W rzeczywistości w przypadku wielu chorób rzadkich większość chorych cierpi na jeszcze rzadziej występujące schorzenia, dotykające jedną osobę na 100 tys. mieszkańców lub nawet rzadziej. Około 5–8 tys. różnych chorób rzadkich dotyka 6–8% populacji UE, co w rzeczywistości dotyczy od 27 do 36 mln ludzi [1]. W skali Polski, uwzględniając dane demograficzne podawane przez Ministerstwo Zdrowia, na choroby rzadkie cierpi od 2,3 do 3 mln osób [2]. Chorobami rzadkimi najczęściej są schorzenia genetyczne, o przewlekłym i często ciężkim przebiegu, ujawniające się w wieku dziecięcym, ale w mniej więcej połowie przypadków mogą się one ujawnić później. Do chorób rzadkich zaliczane są nie tylko choroby o podłożu genetycznym.

POLECAMY

W różnych schorzeniach występują w różnym stopniu wyrażone uciążliwości związane z szeroką gamą problemów: medycznych, społecznych i socjalnych. Dlatego z inicjatywy Komisji Europejskiej zwrócono uwagę na problem, jaki w opiece zdrowotnej stanowią choroby rzadkie. W wielu przypadkach wymagają one specjalistycznej diagnostyki i leczenia. W tym celu powstają narodowe rejestry i programy leczenia chorób rzadkich. Taki program powstaje i będzie realizowany przez Ministerstwo Zdrowia w Polsce. Skala różnorodności sięgająca kilku tysięcy chorób i fakt, że choroby te występują rzadko, sprawiają, iż są one trudno rozpoznawalne, a wiedza o nich była i jest niewielka. Dotyczy to nie tylko braku świadomości społecznej, ale co najważniejsze – braku świadomości pracowników sektora opieki zdrowotnej, a zwłaszcza środowiska lekarskiego. Edukacja i podnoszenie świadomości dotyczącej nie tylko problemu ogólnego istnienia chorób rzadkich, ale również wiedzy specjalistycznej na ich temat stanowi bardzo ważny element mający wpływ na rozpoznawalność, a co za tym idzie – lepsze leczenie pacjentów z chorobami rzadkimi. W wielu przypadkach chorób rzadkich ciężar jednostkowy terapii takiej choroby jest wielokrotnie większy niż innych chorób, zwłaszcza tych, które są uważane za problemy cywilizacyjne, a wiedza na ich temat jest powszechna.

W przypadku wrodzonego obrzęku naczynioruchowego (ang. hereditary angioedema – HAE), który jest zaliczany do grona chorób rzadkich, świadomość odrębności patomechanizmu, w jakim dochodzi do ujawnienia się objawów choroby, i wynikające z tego faktu różnice kliniczne i odmienne podejście terapeutyczne są wyjątkowo ważne.

HAE – epidemiologia, definicja, genetyka

Wrodzony obrzęk naczynioruchowy z niedoboru C1 inhibitora jest...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • Roczną prenumeratę kwartalnika "Wiadomości dermatologiczne"
  • Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
  • Zniżki w konferencjach organizowanych przez redakcję
  • ...i wiele więcej!

Przypisy