Stres w ujęciu biologicznym
Stres w ujęciu biologicznym można określić jako nadmierną reakcję organizmu na obciążenia (stresory), która prowadzi do określonych zmian neurohormonalnych. W zależności od drogi przepływu informacji do organizmu stresory dzielimy na:
POLECAMY
- fizykalne (czynniki chemiczne, fizyczne i biologiczne),
- psychologiczne,
- społeczne.
Zmiany neurohormonalne obejmujące odpowiedź organizmu na stresory są niezwykle złożone, jednak zasadniczo możemy wskazać dwie główne osie stresu, dla których ośrodkiem wspólnym i integrującym działanie jest podwzgórze:
- oś HPA (podwzgórze–przysadka mózgowa–kora nadnerczy), zwana osią hormonalną,
- równolegle zaangażowana oś SAM (sympatyczno-nadnerczowa), którą tworzą współczulny autonomiczny układ nerwowy oraz rdzeń nadnerczy.
Zarejestrowanie bodźca i zaklasyfikowanie go jako stresogenny uruchamia kaskadę reakcji, która została schematycznie zaprezentowana na rycinie 1. Oś SAM jest uruchamiana niemal natychmiast, czego efektem jest uwolnienie do tkanek amin katecholowych odpowiadających w głównej mierze za reakcję walki lub ucieczki. Oś HPA działa z pewnym opóźnieniem, jednak efekty biologiczne utrzymują się dłużej. Należy podkreślić, że w momencie wyeliminowania danego stresora organizm powraca do stanu homeostazy, a natychmiastowa reakcja na stres per se ma charakter adaptacyjny służący przetrwaniu gatunku [1–3].
(opracowanie własne)
Rola stresu psychicznego w chorobach skóry
Zgodnie z teorią stresu wprowadzoną w latach 30. XX w. przez Hansa Hugona Selyego [4] stres psychiczny w zależności od wpływu, jaki wywiera na organizm, może mieć charakter pozytywny (eustres) lub negatywny (dystres) [5]. Wiele danych literaturowych i obserwacji klinicznych potwierdza negatywne oddziaływanie...
Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów
- Roczną prenumeratę kwartalnika "Wiadomości dermatologiczne"
- Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
- Zniżki w konferencjach organizowanych przez redakcję
- ...i wiele więcej!
