Pokrzywka u dzieci

Wykwitem charakterystycznym dla pokrzywki jest bąbel pokrzywkowy. Z definicji jest to zmiana płasko-wyniosła, barwy czerwonej lub porcelanowobiałej, nagle pojawiająca się i ustępująca bez pozostawienia śladu do 24 godzin. Objawem towarzyszącym jest świąd. Uważa się, że około 15–25% populacji doświadczyło co najmniej jednego epizodu pokrzywki w swoim życiu, głównie postaci ostrej (PO). Pokrzywka rzadko występuje w dzieciństwie (3,4% w Wielkiej Brytanii, 4,4% w Niemczech, 5,4% w Danii). Dane te dotyczą postaci ostrej. Odsetek pokrzywki przewlekłej (PP) u dzieci to 0,1–0,3%. Jednak według najnowszych danych częstość PP wśród dzieci w Korei wynosiła 1,8%. Przyczynę PP u dzieci można wykryć w 21–55% przypadków. Czas trwania PP zwykle nie przekracza 5–10 lat [1]. 

Patomechanizm powstawania zmian

Aktywacja skórnych komórek tucznych i uwalnianie z nich mediatorów odgrywa kluczową rolę w patogenezie pokrzywki. Głównym mediatorem jest histamina, która indukuje uwalnianie neuropeptydów (substancja P, endorfiny, enkefaliny) przez zakończenia nerwowe. Komórki tuczne są również zdolne do wytwarzania cząsteczek naczynioaktywnych (m.in. TNF-α, IL-6) bez degranulacji komórek tucznych. 
Bąbel pokrzywkowy charakteryzuje się obrzękiem górnych warstw skóry właściwej oraz poszerzeniem postkapilarnych naczyń krwionośnych i naczyń limfatycznych. Jeżeli proces chorobowy umiejscowiony jest w głębszych warstwach skóry właściwej i/lub obejmuje tkankę podskórną, wówczas jest to obrzęk naczynioruchowy (obrzęk Quinckego). Objawy obrzęku naczynioruchowego najczęściej lokalizują się w obrębie twarzy (powieki, wargi) oraz narządów płciowych. W przypadku obrzęku naczynioruchowego klasycznymi objawami podmiotowymi są ból i uczucie rozpierania, a objawy kliniczne mogą utrzymywać się do 72 godzin.
W bioptacie skórnym pobranym z obszaru bąbla pokrzywkowego stwierdza się obecność mieszanego nacieku okołonaczyniowego złożonego z neutrofili i/lub eozynofili, makrofagów i limfocytów T – pomocniczych (Th). 
W przypadku pokrzywki opóźnionej z ucisku wspomniany naciek komórkowy obejmuje środkowe i dolne warstwy skóry właściwej, czyli lokalizuje się nieco głębiej niż w innych odmianach choroby. Nacieki okołonaczyniowe zawierające TNF-α, IL-3, IL-8 stwierdzono również w skórze niezmienionej, otaczającej bąble pokrzywkowe. Z klinicznego punktu widzenia bąble pokrzywkowe są bardzo charakterystyczne i nie wymagają potwierdzenia histologicznego. Biopsja skóry ma decydujące znaczenie w nietypowych przypadkach, przykładowo w podejrzeniu pokrzywkowego zapalenia naczyń (ang. urticarial vasculitis) [2–3].

Podział pokrzywki

Istnieje kilka odmiennych klasyfikacji pokrzywki, które uwzględniają zarówno czas trwania procesu chorobowego, jak i różnorodne czynniki etiopatogenetyczne. Podstawowy podział odnosi się do czasu trwania objawów. PO charakteryzuje się występowaniem bąbli pokrzywkowych w okresie do 6 tygodni od pierwszego epizodu pokrzywkowego. O PP mówimy wówczas, gdy wysiewy bąbli pokrzywkowych występują w czasie przekraczają...