Z punktu widzenia dermatologicznego pokrzywka od zawsze kojarzona jest ze stosowaniem leków przeciwhistaminowych (LP). Jest to w pełni logiczne, gdyż histamina stanowi jeden z podstawowych mediatorów warunkujących rozwój objawów choroby (rumień, obrzęk, świąd i pieczenie skóry). Nie ulega jednak wątpliwości, że w rozwoju objawów chorobowych poza histaminą udział bierze bardzo szeroki zakres zróżnicowanych mediatorów, a ich synteza i uwalnianie zależne są od rozmaitych, niejednokrotnie trudnych, a niejednokrotnie niemożliwych do ustalenia czynników przyczynowych i/lub wyzwalających [1, 2].
POLECAMY
Pokrzywkę w zależności od czasu utrzymywania się objawów klinicznych (okres od pierwszego epizodu wysiewu bąbli pokrzywkowych) dzieli się na ostrą (do 6 tygodni) oraz przewlekłą (okres przekraczający 6 tygodni) Tab. 1.). Z klinicznego punktu widzenia najtrudniej scharakteryzować jest przyczyny i/lub czynniki wywołujące objawy pokrzywki przewlekłej spontanicznej. W odniesieniu do przyczyn w wielu przypadkach zazwyczaj udaje się ustalić tło autoimmunologiczne (autoreaktywne lub autozapalne), jak też infekcyjne (ogniska utajonego zakażenia, Helicobacter pylori, infestacje pasożytnicze itd.) (Ryc. 1.). Dużą część przypadków klinicznych klasyfikuje się jednak jako pokrzywkę przewlekłą spontaniczną
o nieustalonej przyczynie, gdyż wysiewy bąbli pokrzywkowych (którym niejednokrotnie towarzyszą objawy obrzęku naczynioruchowego) pojawiają się spontanicznie bez uchwytnej przyczyny (która być może istnieje, ale na obecnym poziomie wiedzy i możliwości diagnostycznych pozostaje nieokreślona).
Tab. 1. Klasyfikacja podtypów pokrzywki przewlekłej (objawiającej się bąblami, obrzękiem naczynioruchowym lub obydwoma objawami)
Podtypy pokrzywki przewlekłej | |
Przewlekła pokrzywka spontaniczna | Pokrzywka przewlekła wywołana |
spontaniczne pojawianie się bąbli, obrzęku naczynioruchowego lub obu objawów ≥ 6 tygodni ze znanej lub nieznanej przyczyny |
dermografizm objawowy (urticaria factitia, pokrzywka dermograficzna) |
pokrzywka z zimna (kontaktowa pokrzywka z zimna) | |
pokrzywka opóźniona z ucisku (pokrzywka z ucisku) | |
pokrzywka słoneczna (świetlna) | |
pokrzywka z ciepła (pokrzywka cieplna, pokrzywka kontaktowa z ciepła) | |
obrzęk naczynioruchowy związany z wibracją | |
pokrzywka cholinergiczna | |
pokrzywka kontaktowa | |
pokrzywka wodna |