Trądzik zwykły jest jedną z najczęstszych chorób dermatologicznych, dotykającą niemal 100% populacji w różnych okresach życia. Jego konsekwencją mogą być blizny, które powstają na skutek nadmiernej lub niewystarczającej syntezy kolagenu i składników macierzy pozakomórkowej. Zarówno blizny zanikowe, jak i blizny przerostowe prowadzą do trwałych zmian w strukturze skóry i zwykle nie mają tendencji do samoistnego cofania się, co stanowi istotny problem estetyczny dla pacjentów oraz duże wyzwanie dla specjalistów [1]. Ich wpływ na psychikę pacjenta może prowadzić do obniżonego poczucia własnej wartości, a nawet zaburzeń depresyjnych, co sprawia, że poszukiwanie skutecznych metod redukcji blizn pozostaje istotnym celem w dermatologii estetycznej [2].
POLECAMY
Blizny potrądzikowe
Blizny potrądzikowe to zmieniona tkanka łączna, która zastępuje ubytki skóry właściwej powstałe w wyniku gojenia się zmian zapalnych. Charakteryzują się ścieńczeniem naskórka, brakiem przydatków skórnych, zanikiem naturalnego wzoru linii skórnych oraz wygładzeniem granicy skórno-naskórkowej. Ich struktura może być mniej elastyczna lub nadmiernie sztywna, w zależności od rodzaju blizny. Mogą się różnić kształtem, kolorem i fakturą, a ich ostateczny wygląd zależy od głębokości i czasu utrzymywania się zmian trądzikowych, zastosowanego leczenia oraz predyspozycji genetycznych [3].
Najczęstszym rodzajem blizn potrądzikowych są blizny zanikowe, które stanowią główny temat tego opracowania. Drugim najczęściej występującym typem są blizny hipertroficzne, które szczególnie często lokalizują się na tułowiu. Postępowanie z nimi wymaga odmiennego podejścia.
Warto podkreślić, że pacjenci, używając słowa „blizna”, często odnoszą się także do zmian kolorystycznych skóry, takich jak przebarwienia czy zaczerwienienia pozapalne. Choć mogą one przypominać blizny, w rzeczywistości nimi nie są, a ich leczenie jest znacznie łatwiejsze – często wystarczy czas, by uległy samoistnemu zanikowi.
Blizny przerostowe i keloidy to zmiany wyniesione ponad powierzchnię skóry. Blizny przerostowe pozostają w granicach pierwotnego uszkodzenia, podczas gdy keloidy mogą się rozrastać poza te granice i często powodują dyskomfort. Ich leczenie obejmuje różne metody, takie jak laseroterapia, iniekcje glikokortykosteroidów, terapia uciskowa oraz krioterapia. W przypadku keloidów konieczna jest szczególna ostrożność, ponieważ niewłaściwe postępowanie może nie tylko nie przynieść poprawy, ale też wręcz pogorszyć stan wyjściowy.
Blizny zanikowe powstają w wyniku utraty kolagenu oraz innych składników macierzy pozakomórkowej, co prowadzi do powstania zagłębień w skórze. Wyróżnia się trzy główne typy takich blizn:
- ice pick – wąskie, głębokie blizny o ostrych krawędziach, przypominające ślady po nakłuciu ostrym narzędziem,
- boxcar – szerokie, płaskie blizny o okrągłym lub owalnym kształcie i wyraźnych krawędziach,
- rolling – pofałdowane blizny o łagodnych krawędziach, nadające skórze falisty wygląd (ryc. 1).
