Podstawowe wzorce w dermatoskopii

30 września 2025

Dermatoskopia jest metodą obrazowania zmian skórnych, która dzięki zastosowaniu układu optycznego umożliwia dziesięciokrotne powiększenie zmiany oraz uwidocznienie struktur znajdujących się poniżej warstwy rogowej naskórka. Badanie to pozwala na wstępną diagnostykę nowotworów skóry z większą czułością i swoistością w porównaniu z oceną kliniczną, co sprzyja rozpoznawaniu zmian we wcześniejszych stadiach, wdrażaniu odpowiedniego leczenia oraz ograniczeniu liczby wycięć koniecznych do wykrycia pojedynczego czerniaka. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie podstawowych wzorców dermatoskopowych obserwowanych w najczęstszych zmianach skórnych – zarówno łagodnych, jak i złośliwych. Jego celem jest uporządkowanie definicji oraz nazewnictwa stosowanego w terminologii metaforycznej dla najczęściej spotykanych struktur dermatoskopowych. Szczególną uwagę zwrócono na cechy dermatoskopowe czerniaka, plamy soczewicowatej, rogowacenia łojotokowego, włókniaka twardego, naczyniaka rubinowego oraz raków: podstawnokomórkowego i kolczystokomórkowego. Podkreślono znaczenie wzorców nieregularnych w diagnostyce zmian skóry gładkiej, a także wskazano ograniczenia terminologii metaforycznej, której nazewnictwo bywa zależne od rozpoznania klinicznego.

Zmiany struktury skóry obserwowane w dermatoskopii można opisać za pomocą podstawowych wzorców geometrycznych: linii, kropek, kół oraz obszarów bezstrukturalnych. W terminologii metaforycznej w zależności od opisywanej zmiany struktury te mają swoiste nazwy. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie podstawowych wzorców i struktur dermatoskopowych w najczęstszych zmianach łagodnych i złośliwych.
Najczęściej obserwowanym wzorcem w dermatoskopii jest wzorzec siatki barwnika. Jest on zbudowany z przecinających się linii. W przypadku typowej siatki barwnika linie w sieci są cieńsze niż otwory pomiędzy nimi, linie są w jednym kolorze i stopniowo bledną na obwodzie. Atypowa siatka barwnika może się składać z grubych i nieregularnych linii lub linii w różnym kolorze. Co ważne, o dwóch kolorach mówimy wtedy, kiedy obserwujemy ostre odcięcie pomiędzy kolorami, linie w szarym kolorze lub ostre odcięcie siatki barwnika od otaczającej skóry (ryc. 1) [1, 2].
Wzorzec globularny, opisywany w terminologii metaforycznej jako wzorzec typu kostki brukowej, składa się z owalnych struktur w kolorze jasno- lub ciemnobrązowym, o porównywalnej wielkości i odległościach pomiędzy globulami (ryc. 2) [2].

POLECAMY

Ryc. 1. A – typowa siatka barwnika w kolorze jasnobrązowym, delikatnie blednąca na obwodzie; B – atypowa siatka barwnika: kolory jasno- i ciemnobrązowy z ostrym odcięciem pomiędzy, grube, zlewające się linie, ostre odcięcie od otaczającej skóry po lewej stronie

Wzorzec homogenny jest pozbawiony podstawowych struktur charakterystycznych dla innych wzorców, czyli siatki barwnika, licznych skupionych globuli, linii równoległych i obwo...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?

Roczną prenumeratę kwartalnika "Wiadomości dermatologiczne"
Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
Zniżki w konferencjach organizowanych przez redakcję
...i wiele więcej!

Podstawowe wzorce w dermatoskopii – wprowadzenie