- Mechanizm działania
Toksyna botulinowa typu A działa poprzez selektywne wiązanie się z receptorami na zakończeniach nerwowo-mięśniowych. Blokuje uwalnianie acetylocholiny – neuroprzekaźnika odpowiedzialnego za przekazywanie impulsu skurczowego. W efekcie mięsień przestaje się kurczyć, a pokrywająca go skóra nabiera gładkości. Proces jest odwracalny: w ciągu kolejnych tygodni i miesięcy neurony regenerują synapsy, stopniowo przywracając funkcję mięśni. Pierwsze objawy relaksacji mięśni pojawiają się po około 3–5 dniach, pełne działanie następuje po 10–14 dniach, a efekt utrzymuje się zwykle od 3 do 6 miesiąca, w zależności od indywidualnych uwarunkowań pacjenta, wielkości dawki oraz miejsca iniekcji.
- Zastosowania estetyczne
– Zmarszczki mimiczne: najczęściej dotyczy to poziomych linii na czole, pionowej zmarszczki „lwiej” między brwiami oraz drobnych „kurzych łapek” w okolicy zewnętrznych kącików oczu.
– Lifting brwi: rozluźnienie mięśnia marszczącego brwi pozwala na subtelne uniesienie ich kącików, co optycznie odmładza i „otwiera” spojrzenie.
– Modelowanie dolnej części twarzy: w przypadkach przerostu mięśnia żwacza iniekcje powodują jego częściowy rozkurcz, co wysmukla linię żuchwy i nadaje twarzy delikatniejszy, bardziej owalny kształt.
– Redukcja nadpotliwości (hyperhidrosis): iniekcje w okolice pach, dłoni i stóp ograniczają aktywność gruczołów potowych, znacząco poprawiając komfort życia osób borykających się z tą dolegliwością.
- Zastosowania terapeutyczne
– Spastyczność mięśni: w dystonii szyjnej, spastyczności pourazowej i w mózgowym porażeniu dziecięcym toksyna zmniejsza nadmierne napięcie, ułatwiając wykonywanie codziennych czynności i poprawiając jakość życia.
– Migrena przewlekła: wieloośrodkowe badania wykazały, że regularne iniekcje w okolice czoła, skroni i karku redukują częstość napadów migrenowych oraz obniżają ich nasilenie, często zalecane są cztery zabiegi rocznie.
– Neurologiczne nietrzymanie moczu: w neurogennych zaburzeniach pęcherza toksyna botulinowa wstrzykiwana bezpośrednio do mięśnia wypieracza znacznie zwiększa jego pojemność i kontrolę nad mikcją.
- Przebieg zabiegu
Każda procedura zaczyna się od szczegółowego wywiadu medycznego, w trakcie którego lekarz ocenia stan zdrowia, wyklucza przeciwwskazania (ciąża, karmienie piersią, choroby nerwowo-mięśniowe, infekcje skóry) oraz omawia oczekiwania pacjenta. Następnie zaznacza się punkty iniekcji, dobiera odpowiednią dawkę preparatu (zwykle od 20 do 100 jednostek, w zależności od obszaru i zamierzonego efektu) i wykonuje serię mikronakłuć cienką igłą lub elastyczną kaniulą. Całość trwa od 15 do 30 minut, a pacjent może od razu wrócić do codziennych aktywności, przy czym przez pierwsze 24–48 godzin zaleca się unikanie intensywnego wysiłku, sauny i masażu miejsc zabiegowych.
- Efekty i utrzymywanie rezultatów
Pierwsze oznaki rozluźnienia mięśni są widoczne już po 3–5 dniach, a pełną zmianę estetyczną ocenia się po około dwóch tygodniach od zabiegu. Utrzymanie efektu trwa przeciętnie od trzech do sześciu miesięcy. Przy ponownych iniekcjach wykonywanych co 4–6 miesięcy często obserwuje się przedłużenie czasu działania dzięki częściowej adaptacji tkanek i stopniowo słabszym reakcjom skurczowym mięśni.
- Przeciwwskazania i powikłania
Do bezwzględnych przeciwwskazań należą: ciąża, karmienie piersią, choroby nerwowo-mięśniowe (np. miastenia gravis, zespół Lamberta-Eatona), aktywna opryszczka lub infekcja w miejscach iniekcji. Do najczęstszych powikłań zaliczamy: ból, zasinienia, obrzęk oraz delikatne uczucie napięcia w miejscu wkłucia. Rzadziej występują: asymetria mimiki, przejściowe opadanie powieki, suchość oczu czy uczucie „ciężkości” w obszarze zabiegowym – objawy te zazwyczaj ustępują samoistnie w ciągu kilku dni lub tygodni.
- Aspekty prawne i etyczne
Toksyna botulinowa jest lekiem wydawanym wyłącznie na receptę. Zgodnie z polskim prawem zabieg może wykonać jedynie lekarz – dermatolog, chirurg plastyczny, neurolog lub specjalista medycyny estetycznej po ukończeniu odpowiednich kursów i szkoleń. Placówki medyczne muszą używać wyłącznie oryginalnych preparatów z ważnym numerem serii, stosować jednorazowy sprzęt do iniekcji oraz przestrzegać rygorystycznych zasad aseptyki. Przed zabiegiem pacjent otrzymuje pełną informację o charakterze preparatu, zalecanej dawce, spodziewanych korzyściach i możliwych powikłaniach, a następnie podpisuje świadomą zgodę na piśmie. Cała procedura oraz użyte ilości preparatu dokumentuje się w karcie pacjenta – wpis obejmuje datę zabiegu, liczbę jednostek oraz obszary iniekcji, co zapewnia pełną przejrzystość i umożliwia późniejszy monitoring bezpieczeństwa.
Więcej przeczytasz tutaj: https://mmclinic.pl/toksyna-botulinowa-we-wroclawiu/
