Dział: Wiadomości dermatologiczne

Wszystkie zabiegi korekcyjnej dermatologii estetycznej wiążą się z ryzykiem zarówno krótkotrwałych, jak i długotrwałych powikłań. Poszerzone wskazania i liczba wykonywanych zabiegów sprawiają, że rośnie również liczba pojawiających się powikłań. Chociaż większość działań niepożądanych jest łagodna i przemijająca, mogą wystąpić poważniejsze zdarzenia niepożądane, które pozostawią u pacjentów długo utrzymujące się lub trwałe deficyty funkcjonalne oraz estetyczne. Najczęstszym powikłaniem infekcyjnym jest reaktywacja wirusa Herpes simplex, pojawiająca się najczęściej w miejscu przeprowadzonego zabiegu oraz najczęściej obserwowana od 24 do 48 godzin po nim. W wytycznych dotyczących unikania/ zapobiegania działaniom niepożądanym autorzy zalecają stosowanie profilaktyki przeciwwirusowej celem uniknięcia występowania nawrotowej opryszczki u pacjentów, u których w przeszłości występowały już epizody opryszczki, jeśli zabieg planowany jest w „miejscu wrażliwym”. W przypadku aktywnego procesu chorobowego bezwzględnie wskazane jest odroczenie zabiegu do czasu całkowitego ustąpienia objawów chorobowych. 

Praca prezentuje podstawowe histologiczne zmiany w biopsjach diagnostycznych skóry od pacjentów z wypryskiem i łuszczycą. W przypadkach wątpliwych, w których występują zmiany wypryskowe obejmujące obrzęk spongiotyczny naskórka przy łuszczycopodobnej jego przebudowie, postawienie jednoznacznego rozpoznania bywa trudne. Jednocześnie należy mieć świadomość, że łuszczycopodobne zapalenie skóry jest terminem umownym i najczęściej dotyczy zmian w przewlekle drażnionych anatomicznych lokalizacjach, jak dłonie, stopy, łokcie, kolana lub okolice wyprzeniowe. Łuszczycopodobne zapalenie skóry nie powinno być jednak używane w odniesieniu do takich chorób jak łupież różowy Giberta, łupież czerwony mieszkowy, kiła wczesna drugorzędowa, łuszczycopodobne osutki polekowe, przewlekła grzybica, acrodermatitis enteropathica czy acute generalized exanthematous pustulosis, ponieważ są to odrębne jednostki chorobowe, które prezentują charakterystyczne zmiany mikroskopowe i wymagają specyficznego leczenia. Należy także pamiętać, że do badania histologicznego powinno się pobierać zmiany skórne niezmienione leczeniem i bez wtórnych zmian takich jak wydrapania i nadkażenie bakteryjne dla uzyskania najbardziej wiarygodnego histopatologicznego rozpoznania. 

Kontaktowe zapalenie skóry (KZS), inaczej wyprysk kontaktowy to termin, który określa zmiany o różnej etiologii: alergicznej i niealergicznej, rozwijające się na skutek kontaktu skóry z określonymi czynnikami wywołującymi. W populacji dziecięcej KZS uznaje się za częsty problem kliniczny, co może wynikać z pewnych odrębności skóry dzieci, które predysponują do rozwoju KZS. W poniższym artykule omówiono dwie postaci KZS: alergiczny wyprysk kontaktowy lub alergiczne kontaktowe zapalenie skóry (allergic contact dermatitis, ACD) oraz wyprysk kontaktowy z podrażnienia lub kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia (irritant contact dermatitis, ICD).

Przez wiele lat specjaliści w zakresie dermatowenerologii posiadali dostęp jedynie do relatywnie niewielkiego zakresu możliwości terapeutycznych w odniesieniu do leczenia chorych na wyprysk atopowy/atopowe zapalenie skóry (AZS) o średnio-ciężkim lub ciężkim przebiegu klinicznym. Ostatnio na światowym rynku farmaceutycznym pojawiają się coraz liczniejsze, obiecujące, nowe możliwości terapii AZS, jednakże należy podkreślić, że metodologie konwencjonalne, takie jak fototerapia lub rozmaite formy leczenia ogólnego stosowane dotychczas, charakteryzują się lepiej poznanym profilem bezpieczeństwa, niższymi kosztami związanymi z ich stosowaniem oraz szerszą dostępnością dla populacji pacjentów w Polsce. W niniejszym artykule zawarte zostały wyniki projektu badawczego TREAT (European TREatment of ATopic eczema), który przeprowadzono w celu określenia charakteru i rodzaju zalecanych powszechnie metod leczenia AZS w zakresie panelu terapii konwencjonalnych, w tym fototerapii oraz ogólnych leków immunomodulujących, zwłaszcza w populacji dorosłych pacjentów. Dodatkowo podjęto próbę określenia czynników warunkujących wybór poszczególnych metod terapeutycznych w okresie poprzedzającym wprowadzenie na szeroką skalę leków biologicznych oraz innych nowoczesnych terapeutyków do rutynowej praktyki klinicznej. Uzyskane w przeprowadzonym projekcie wyniki podkreślają istotne miejsce cyklosporyny A w kompleksowej, w pełni zindywidualizowanej terapii chorych na AZS.

U pacjentów chorych na atopowe zapalenie skóry (AZS) stwierdza się defekt bariery skórnej, który objawia się zwiększoną suchością skóry, nasileniem świądu, zwiększoną wrażliwością na czynniki drażniące i alergizujące oraz skłonnością do rozwoju stanu zapalnego. Wszystkie te czynniki mogą być przyczyną zaostrzeń choroby. Dlatego też terapia AZS powinna obejmować zarówno metody przywracające zaburzone funkcje bariery naskórkowej za pomocą odpowiednio dobranych emolientów, jak i zalecenia ograniczające objawy chorobowe poprzez stosowanie leków miejscowych i ogólnych. Terapia AZS powinna mieć na celu osiągnięcie jak najdłuższych okresów remisji, zapobieganie zaostrzeniom i powikłaniom choroby, korzystny wpływ na jakość życia pacjentów i ich rodzin. Praca ma na celu przedstawienie aktualnych zasad leczenia choroby.

Wrodzony obrzęk naczynioruchowy z niedoboru C1 inhibitora esterazy to choroba rzadka. Objawia się obrzękami skóry i błon śluzowych dróg oddechowych i przewodu pokarmowego w mechanizmie nadmiernego uwalniania bradykininy w wyniku braku hamującego działania C1 inhibitora na układ kalikreina-kininy. Objawy i przebieg kliniczny mogą przypominać często występujące w populacji obrzęki towarzyszące pokrzywce, będące wynikiem degranulacji komórek tucznych i uwolnienia histaminy. Odrębny patomechanizm wrodzonego obrzęku naczynioruchowego ma wpływ na przebieg kliniczny i leczenie. Brak skuteczności typowego leczenia (leki przeciwhistaminowe, glikokortykosteroidy, adrenalina), czas trwania obrzęku, brak bąbli pokrzywkowych - to niektóre z typowych cech różnicujących obrzęki bradykininowe od histaminowych. W przypadkach napadów obrzęków zagrażających życiu – obrzęki błony śluzowej górnych dróg oddechowych – zastosowanie odpowiedniego leczenia ma wpływ na przeżycie chorych z HAE. Napady brzuszne przyjmują formę ostrego brzucha, mogą być powikłane niedrożnością, wstrząsem hipowolemicznym. Bez leczenia w wielu przypadkach kończą się niepotrzebną interwencją chirurgiczną. Znajomość mechanizmów odpowiedzialnych za obrzęk naczynioruchowy i klinicznej odmienności dotyczącej objawów i leczenia stanowi niezbędną wiedzę lekarza specjalisty.

Immunoterapia alergenowa (AIT) jest jedną z metod leczenia alergii. Jest to jedyna metoda leczenia alergii o charakterze przyczynowym. Skuteczność i bezpieczeństwo tej metody potwierdziły liczne randomizowane badania kontrolowane placebo. Aktualne wytyczne zarówno Europejskiej Akademii Alergologii i Immunologii Klinicznej (EAACI), Amerykańskiej Akademii Astmy, Alergii i Immunologii (AAAAI), jak i Polskiego Towarzystwa Alergologicznego (PTA) określają szczegółowo wskazania do tego leczenia, jak również metody kwalifikacji i dyskwalifikacji do immunoterapii. W artykule omówiono powyższe zagadnienia oraz przedstawiono dwie zaakceptowane metody prowadzenia immunoterapii: podskórną i podjęzykową, zwracając uwagę na praktyczne aspekty ich stosowania.