Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest przewlekłą chorobą zapalną skóry z towarzyszącym intensywnym świądem, który może naśladować objawy wielu innych chorób. W diagnostyce różnicowej należy uwzględnić zarówno inne dermatozy (np. wyprysk kontaktowy, świerzb, łuszczycę, chłoniaki skóry T-komórkowe), jak i przyczyny pozaskórne (np. niewydolność nerek, cholestazę, endokrynopatie, nowotwory). Szczególną uwagę należy zwrócić na pacjentów z AZS, u których pojawiają się nietypowe objawy lub brak odpowiedzi na leczenie, co może sugerować błędne rozpoznanie lub współistnienie chłoniaka skóry. Diagnostyka opiera się na kryteriach Hanifina–Rajki i ocenie klinicznej, ale w wątpliwych przypadkach konieczne są biopsje, badania molekularne i ocena cytometrii przepływowej. Czujność diagnostyczna i współpraca między specjalistami są kluczowe dla właściwego rozpoznania i leczenia świądu skórnego.
Dział: Temat numeru
Pierwotne skórne chłoniaki T-komórkowe należą do rzadkich schorzeń limfoproliferacyjnych i stanowią ok. 80% wszystkich chłoniaków pierwotnie skórnych. Najczęstszym z nich jest ziarniniak grzybiasty (mycosis fungoides – MF). MF charakteryzuje się łagodnym, wieloletnim przebiegiem, przy czym w zaawansowanych stadiach jest możliwe zajęcie węzłów chłonnych, krwi obwodowej lub rzadko innych narządów wewnętrznych. MF typowo prezentuje zapalne, rumieniowe plamy oraz zmiany naciekowe z epidermotropizmem jako charakterystyczną cechą histopatologiczną choroby. Przy czym to właśnie wczesne stadium MF stanowi największe wyzwanie diagnostyczne dla dermatologów i lekarzy rodzinnych, ponieważ klinicznie i histologicznie może przypominać choroby zapalne skóry. Szczególnie w okresie wstępnym choroby korelacja kliniczno-patologiczna jest niezbędna dla postawienia prawidłowej diagnozy i wdrożenia odpowiedniego leczenia. MF jest chorobą nieuleczalną, a jej indolentny przebieg wymaga terapii, której celem jest zmniejszenie objawów i zapewnienie długotrwałej remisji przy jednoczesnym ograniczeniu jej toksyczności.