Izotretynoina a depresja

Wprowadzenie do leczenia doustnej izotretynoiny zrewolucjonizowało leczenie trądziku, znacząco wpływając na  efekt leczenia. Jednak, tak jak każdy lek, który wykazuje silne działanie w obrębie jakiegoś schorzenia, tak i izotretynoina, wykorzystywana w leczeniu ciężkich odmian trądziku, może nieść skutki uboczne. Wśród efektów niepożądanych na szczególną uwagę zasługują doniesienia na temat możliwości występowania depresji, myśli samobójczych, a nawet samobójstw łączonych właśnie z terapią izotretynoiną.

Zła sława izotretynoiny przyczyniła się do rozpoczęcia wielu badań. Analiza danych wskazuje, że depresja i samobójstwa podczas leczenia izotretynoiną nie są częstsze niż w danych populacyjnych. Wbrew powszechnej opinii jaka panuje wokół izotretynoiny uważa się, że leczenie tym lekiem może osłabiać pojawianie się objawów o podłożu psychologiczno-psychicznym. Niemniej pacjenci leczeni izotretynoiną powinni być uważnie monitorowani w kierunku wszystkich niepokojących objawów psychicznych. Dostępne dane wskazują, że pacjenci z trądzikiem mogą być leczeni bezpiecznie, bez zwiększonego ryzyka pojawienia się efektów niepożądanych. Chociaż wydaje się, że indywidualna, rzadka podatność na depresję w trakcie leczenia tym lekiem nie może być wykluczona. Należy wnikliwie badać pacjentów z objawami psychicznymi, szczególnie tych, którzy skarżą się na bóle głowy.

Trądzik jest chorobą silnie wpływającą na jakość życia pacjentów. Wprowadzenie do leczenia doustnej izotretynoiny zrewolucjonizowało leczenie trądziku, znacząco wpływając na efekt leczenia [1]. Początkowo izotretynoinę stosowano w najcięższych postaciach trądziku (acneconglobata, cystica). Wieloletnie doświadczenia pozwoliły jednak na rozszerzenie wskazań do jej stosowania [2]. Od czasu wprowadzenia izotretynoiny do leczenia opisywane są efekty uboczne po stosowaniu tego leku.

Najniebezpieczniejszym działaniem niepożądanym jest jej teratogenność. Do najczęstszych efektów ubocznych zalicza się natomiast wysuszenie śluzówek, które często wpływa na dobór tolerowanej dawki leku. Najgroźniejsze wśród komplikacji śluzówkowych są objawy oczne. Przy zażywaniu izotretynoiny mogą również pojawiać się bóle mięśniowo-szkieletowe, które bardzo utrudniają pacjentom kontynuację leczenia. W wyniku stosowanej kuracji może ponadto dojść do podwyższenia poziomu lipidów i rzadziej enzymów wątrobowych [3, 4].

Na szczególną uwagę zasługują doniesienia na temat możliwości występowania depresji, myśli samobójczych, a nawet samobójstw łączonych właśnie z terapią izotretynoiną. Związek pomiędzy leczeniem trądziku izotretynoiną, a towarzyszącą pacjentom depresją jest wciąż przedmiotem dyskusji. Od 1982 r. ukazało się wiele publikacji, które analizują ten temat. Chociaż liczne metaanalizy nie potwierdziły wzrostu występowania depresji po izotretynoinie [4–7], temat ten jest bardzo ważny dla wszystkich dermatologów leczących tym lekiem.

Wiedza na temat ryzyka psychologicznych i psychicznych efektów niepożądanych po izotretynoinie jest bardzo potrzebna klinicystom zajmującym się leczeniem trądziku ze względu na liczne bezpodstawne oskarżenia ukazujące się w mediach od wielu lat pod adresem tego leku. Raporty telewizyjne, informacje i blogi internetowe piętnują lek i zarzucają mu przyczynianie się do samobójstw wśród nastolatków. Francuscy lekarze donoszą, że w programie „66 minut”, emitowanym na antenie M6, izotretynoina zosta...